É bo momento paira comprar un e-reader?

A pauta máisrecorrente nahistoria do libro electrónico é o fracaso. Desde que a principiosdos anos setenta do século pasado comezasen a desenvolversediferentes iniciativas paira dixitalizar publicacións, a maioría das propostas saldáronse cun estrepitoso fracaso. A falta dunha tecnoloxía adecuada, como a tinta electrónica, ainsuficiencia de mercado e a ausencia de dispositivosoptimizados foron varios dos factores que favoreceron odivorcio entre os lectores e o soporte electrónico.

Con todo,nos últimosanos os avances tecnolóxicos en dispositivos, soportes e mercados,co éxito de tendas de libros en liña como Amazon, investirona viciada tendencia á baixa e todo indica que tal investimento édefinitiva. Estímase que en dous anos o 15% do negocio das editoriais farase a través da canle dixital. Paira2019, espérase que os “e-books” ou libros electrónicos superen en vendas ao soporte tradicional en papel.

En España, a empresa Grammataé a única do mercado que conta cun aparello de lectura delibros electrónicos xunto con una tenda de libros en liña, un modeloque se segue na maioría dos casos. O dispositivo Papyre6 tivo una cifra de vendas de 4.500 unidades en 2008,mentres que en 2009 prevé pechar o ano con máis de 50.000 dispositivosvendidos,grazas aos seus acordos de comercialización con grandes superficies edistribuidores. É una mostra dos cambios ocorridos, aínda que quizá demasiado amodo.

Na actualidade, non estádefinido con claridade o modelo de negocio proposto pola industriapaira este sector, aínda que se espera que se pareza ao desenvolvido paira a venda de música por parte de empresas como Apple, coa súa iTunes Music Storee o seu reprodutor iPod. De todos os xeitos, non hai certezas de que esa propostavaia ser aceptada polo gran público.

Aínda que experiencias exitosascomo a tenda electrónica de libros de Amazon, apoiada no seudispositivo Kindle 2, poden marcar o camiño paira as editoriais eas distribuidoras, o certo é que o prezo estimado paira oslibros electrónicos xera un gran debate sectorial. O seu custosimilar ao do libro de papel, sen ser un obxecto físico, e en ocasiónssó con licenzas de uso máis que con dereitos deposesión, xa que ten sistemas anticopia, pode facer desistirda compra aos primeiros clientes.

En países como España o libro electrónico nin sequera ten consideración de produto cultural, como o seu irmán de papel, cunIVE reducido do 4%. [Actualización a 18 de decembro: O IVE do libro electrónico reducirase do 16% ao 4%] Os usuarios, en consecuencia, poderíanbuscar, algúns xa o fan, outras vías paira acceder aos libros electrónicos, como a dixitalización caseira e a distribuciónlibre nas redes P2P ou a súa exposición á lectura directa en sitiosweb. É una experiencia pola que pasaron antes asindustrias discográfica e cinematográfica, sumidas en severísimas crises, e que o sector editorial non quere repetir.

En EstadosUnidos, onde olibro electrónico non implica pago de IVE, Amazon fixa como prezoestándar paira a venda de títulos en inglés 9,99 dólares. Outras iniciativas poderían aceptar esta cifra, do mesmo xeito que ocorreu co prezo das cancións dixitais vendidas a través de a tenda iTunes, que marcaron o rango de prezo paira outrasplataformas.

Con todo, non hai motivo para que o mercado dolibro sexa igual que o da música: non ten tantos usuarios, é máis elitista, aínda que tamén ten listas de libros máis vendidos, e o seu consumo non é tan inmediato. Ademais, pairacontrarrestar as propostas de Amazon, apareceu Google co seuproxectode dixitalización masiva de libros, primeiro en Estados Unidosedespois en Europa, paira a súa venda en liña.

Esta iniciativa xerou moita polémica a ambos os dous lados doAtlántico e deu lugar a asociacións como a OpenBook Alliance, que pretenden freala pola vía legal ao alegar risco de monopolio. Sen entrar en razóns, o certo é que esta batallacontribúe a atrasar aínda máis a madurez dun mercadoque non termina de nacer e do que o usuario é o principaldamnificado. Adquirir un lector delibros electrónicos pode resultar interesante, aínda que convénsaber que se poderá facer con el e que será imposible.

Utilizar unlector de libroselectrónicos, ou e-reader, en lugar dun computador, ten numerosas vantaxes e pode ser una boaalternativa paira múltiples formatos. En primeiro lugar, os libros electrónicos empregan unatecnoloxía denominada E-Ink(tinta electrónica) que, a diferenza doutros sistemas de pantalla,como LCD ou Plasma, non emite luz nin produce reflexos, o queposibilita o seu uso a plena luz do día.

O peso dodispositivo éinferior aos 300 g (segundo o modelo), mentres que uncomputador portátil pesa como mínimo un quilogramo.Ademais, mentres que a duración da batería dun computadorportátil oscila entre as tres e as cinco horas, un aparello delectura electrónica visualiza entre 6.000 e 10.000páxinas sen que a súa batería esgótese, é dicir, funciona durante varias semanas.

Outro aspectoimportante é o seuconectividad. Os modelos máis básicos dispoñen dun porto USB euna ranura de cartóns de memoria, que permite conectalo a uncomputador paira almacenar arquivos de texto. Os máisavanzados dispoñen de conectividad inalámbrica wifi ou mediante 3G,como no caso do Kindle. O uso da conectividad3G está supeditada en exclusiva a unha conexión a través de Internetcoa tenda de Amazon, un aspecto que é un importanteinconveniente.

Tamén haique ponderarvantaxes de saúde, xa que a lectura en pantalla de computador cansaa vista debido á iluminación posterior, necesaria paira mostrara imaxe, e á velocidade de refresco. Este último detalle é imperceptible de forma consciente polo ollo humano, pero forza avista e produce fatiga visual e picor de ollos despois duntempo diante do monitor.

A tintaelectrónica, en cambio,basea o seu funcionamento en cargar eléctricamente partículasesféricas mediante unha pequena corrente. Esta fai quevaríe a súa tonalidade en función da carga aplicada a cada esfera.As partículas que non recibiron carga están apagadas e nonmostran ningunha cor ou tonalidade de gris. Por tanto, só consumenenerxía as partículas utilizadas paira compor cada letra.

Esta tecnoloxía posibilitaque cunha resolución estándar de 800 píxeles x 600 píxeles, apantalla teña uns 170 puntos por polgada fronte aos 150 puntospor polgada dun libro impreso. Isto tradúcese nunha lecturacómoda e mesmo máis descansada que nun libro tradicional.Ademais, as persoas con problemas de visión poden aumentaro tamaño de letra paira una lectura máis cómoda.

A pesar das súas francas vantaxes, a tinta electrónica adoece decerta inmadurez, con problemas de lentitude nomomento de refrescar una páxina, xa que a velocidade de carga edescarga das partículas é moi lenta comparada coa velocidadede refresco dunha pantalla LCD. Por este motivo, esta tecnoloxíaé incapaz de soportar a reprodución de vídeo oumostrar imaxes fotográficas de calidade.

O investimento das empresas en innovación influirá en que esta capacidade se logre antes ou despois. Este investimento está ligada en gran medida ao desenvolvemento do mercado e ao incremento do volume devendas tanto de aparellos como de libros electrónicos. Osistema revélase como un peixe que se morde a cola. Polo momento, as lecturas son algo deficientes, o que non axuda a aumentaras vendas. Ler agora libros nune-reader pode resultar máis tedioso que facelo en papel.

Ademais, en España,aíndaquedan por resolver algunhas cuestións relacionadas coadixitalización e a venda de libros. Na actualidade, a compra de “e-books” tributa como una mercadoría, dentro dosapartados de bens e prestación de servizos. Supón unharecarga do 16% de IVE, fronte ao 4% de IVE reducido que se aplica a produtosde primeira necesidade, libros e xornais de papel.

En EstadosUnidos, aoslibros electrónicos con carácter xeral (aínda que depende de cadaEstado) non se lles aplica IVE. Isto sen dúbida pon en vantaxe ástendas de venda de libros electrónicos situadas fóra dasfronteiras da Unión Europea, sobre todo de España, ata que non se cambie a lexislación. A únicasolución paira protexer o produto europeo é vetar a compra aoexterior, pero co risco de que isto só fomente ointercambio non comercial nas redes P2P.

Untexto dixitalizado reprodúcese en diferentesformatos. O problema paira os usuarios é que nontodos os dispositivos de lectura de libros electrónicos abren todas as modalidades. Antes deadquirir un e-reader é recomendable asegurarse de que é compatible cosficheiros que se queren reproducir ou ben comprar nunha tendaen liña.

O estándaroficial promovidopola industria editorial é o formato ePUB. Este é tamén oformato elixido por Google paira a súa biblioteca dixital, o quesupón una vantaxe paira os dispositivos que permitenreproducilo, ao ser compatible cos millóns de libros queinclúe oproxecto do buscador. Entre os dispositivosque son compatibles con ePUB destacan o e-Reader de Sony, IRexIliad, Hanlin V3, Inves-600 e Papyre 6.1.

Outrosformatos paira areprodución de libros electrónicos son Mobipocket (taméncoñecido como Mobi), TXT, PDF, JPG e HTML. Algúns dispositivostamén reproducen arquivos de Word en formato DOC. En canto a audio, o formato MP3 é o máis utilizado paira audiolibros,mentres que Kindle só dispón de audiolibros en Audible.

Diferentesaplicacións, como Calibre,axudan aos usuarios a xestionar as súas librarías electrónicas e serven como conversor entre formatospaira posibilitar a reprodución de diferentes fontes a un sistema compatible co dispositivo do usuario.

Kindle non écompatible con ePUBe os libros adquiridos a través de Amazon teñen unformato propio denominado “kindle” particular, exclusivo dodispositivo de Amazon. Estes libros fabrícanse con sistemas anticopia paira a xestión de dereitos dixitais, co quepoden ter restrinxida a gravación a outros dispositivos Kindle ereducen a liberdade do usuario paira reproducilos onde queira.

O pasado mesde xullo, Amazon borroude forma unilateral o libro ‘1984’ dos dispositivosdos usuarios despois dun litixio coa empresaeditora. Debido ás presións dos usuarios, prometeu non volver retirar libros despois da súavenda.

Un lector delibros electrónicos costa no mercado uns 300 euros. Non é barato paira o granpúblico. Estímase que nos próximos anos o prezo estabilizarase ao redor dos 100 euros e que será gratuíto paira os usuarios que se comprometan a comprarde forma habitual nunha determinada plataforma de libros en liña.