Durante este mes celébrase en Estocolmo un xuízo que pode ser dunha gran transcendencia de face ao futuro. O tribunal está a dilucidar si os responsables da páxina The Pirate Bay son criminais por aloxar enlaces a sitios de descargas P2P. O fiscal pide varios anos de cárcere paira eles, pero numerosos grupos cidadáns de todo o ámbito da Unión Europea, e do mundo, creen que o que está en xogo é a liberdade dos cidadáns paira desenvolver con plenitude a Sociedade da Información sen ser coartados por intereses comerciais nin políticos. Baixo estás premisas, e á calor da detención policial dos responsables de The Pirate Bay en xullo de 2006, naceu en Suecia o Partido Pirata, que logo se foi estendendo a outros países. Sen representación parlamentaria, esta asociación postúlase como un polo de reflexión sobre o modelo de sociedade civil que debe existir na era dixital. CONSUMER EROSKI entrevistou ao seu presidente en España, Carlos Ayala Vargas, paira coñecer as súas opinións sobre diversos temas.
“O primeiro Partido Pirata creouse en Suecia como resposta á onda liberticida que percorre Europa”
Nos últimos anos houbo una onda liberticida na Unión Europea (UE), con noticias que paradoxalmente tiveron escasa ou nula transcendencia mediática. Un día apróbase que se van a gardar datos de todo cidadán, aínda que non sexa sospeitoso de nada, acerca de onde estivo, con quen falou, etc. (retención de datos); ao outro se autoriza que se garden marcadores xenéticos dos cidadáns durante anos aínda sen serlles imputado delito algún (banco de datos de ADN). Isto provocou que moitas persoas de toda a Unión Europea comezasen a debater e a oporse a estas medidas.
Finalmente, algúns optamos pola vía política paira representar a unha gran parte da sociedade europea que quere vivir en paz e liberdade, sen ser espiados nin humillados. O primeiro Partido Pirata creouse en Suecia e tivo una gran repercusión mediática, dado que se produciu o primeiro xuízo contra a páxina de enlaces de descargas ThePirateBay, un contexto que lles permitiu difundir a súa mensaxe e conseguir una afiliación multitudinaria.
“A decisión de fundar o partido produciuse cando non houbo ningún voto en contra da lei que ampliaba o canon”A decisión de fundar o partido produciuse no verán de 2006, cando non houbo ningún voto en contra dunha lei de dereitos de autor que ampliaba o canon, restrinxía a copia privada e aumentaba o poder das entidades de xestión; pensen que hai máis de tres millóns de asinantes contra o canon, e si extrapolamos iso aos 350 deputados e aos 26 millóns de votantes, debesen rexistrarse polo menos de 35 a 40 deputados en contra desa lei, pero non o fixo ningún.
“Preferimos conservar ese carácter contestatario do nome, e manter una imaxe homoxénea do partido a nivel internacional”
O nome xurdiu en Suecia, cunha vocación contestataria fronte ao lobby prol copyright (aquí en España coñecido como a “Coalición”) e o seu afán de defender o que nós entendemos que son os privilexios duns poucos autores, prexudicando os dereitos da maioría de artistas, así como os do resto da cidadanía.
Desde ese momento, o ideario creceu a partir de materias conexas como son o respecto á privacidade, á liberdade de expresión, á tutela xudicial efectiva, á igualdade ante a lei e a outros dereitos e liberdades fundamentais. Tamén tomou forma a aposta por un progreso tecnolóxico que é imprescindible paira saír desta profunda crise económica actual; e un cambio de terzo en democracia para que os cidadáns teñamos verdadeira voz nas institucións. Con todo, preferimos conservar ese carácter contestatario do nome, así como manter una imaxe homoxénea entre todos os partidos con ideas afíns no ámbito internacional.
Intención, si. Agora ben, témolo difícil por diversos motivos. Uno deles é a paridade de sexos nas listas por decreto, que nun partido grande é máis factible de conseguir, pero nun pequeno resulta moi complicada. Entre outras cousas, a cota dun mínimo do 40% de candidatos de cada sexo obriga en partidos como o noso a forzar ás nosas militantes a presentarse como candidatas, non democraticamente, senón paira non situar o partido fóra da lei. E isto é algo que non entra dentro da nosa concepción dunha organización.
“Parécenos un disparate que 70 anos tras a morte do autor síganse cobrando dereitos”
O primeiro de todo é que o dereito de autor sexa do autor e de ninguén máis. Actualmente non é así: paira percibir o inxusto canon, un autor ten que asociarse a unha entidade de xestión; despois, entidades como SGAE fanse co control dos dereitos de autor e utilízanos contra a vontade do propio autor. Todo iso ten que acabar.
Sobre os dereitos de autor en si defendemos o recoñecemento de autoría e a integridade da obra, os dereitos morais de autor. E paira os dereitos materiais de autor, pedimos una redución:
- En prazo. Parécenos un disparate que 70 anos tras a morte do autor síganse cobrando dereitos. Entendemos que paira artistas descoñecidos pode custar máis ver beneficio á explotación comercial dunha obra, en cambio, David Bisbal, por citar un artista de éxito, en só sete anos embolsouse máis de catro millóns de euros só coa venda dos seus discos.
- En alcance. Estamos en contra do top manta e de que haxa xente que se lucre, durante un período, coas obras doutros sen o seu consentimento. Con todo, creemos que compartir libremente cultura sen ánimo de lucro, que é un dereito humano, non só non prexudica aos autores (non se lles está subtraendo bens materiais nin diñeiro), senón que grupos como Radiohead (gañaron millóns de dólares cobrando “a vontade” por un dos seus discos) demostraron que difundir a obra é o maior beneficio paira un autor, beneficio que pode ser monetizado.
“Grupos como Radiohead demostraron que difundir a obra é o maior beneficio paira un autor”Non. Segundo o Dereito Civil, só habería de compensarse o que supuxese un prexuízo, e entendemos que dado que as obras intelectuais son, por definición, non apropiables (como dixo George Bernard Shaw, si dúas persoas teñen una mazá cada una e intercámbianas, seguen tendo una mazá; se teñen una idea cada una e intercámbianas, teñen dúas ideas; as ideas non escasean cando se intercambian, senón que se difunden e multiplican), nin se está roubando como di a “Coalición”, nin se está causando dano material algún. E si non hai prexuízo, non debe haber canon; dio mesmo a Directiva da Unión Europea que trata este tema: Se o prexuízo é nulo ou mínimo, non ha lugar a compensación algunha.
En 2004 fíxose una enquisa a artistas contemporáneos de éxito respecto de que solistas ou grupos musicais foran máis influentes na súa música, resultando gañadores os Beatles, seguidos de Bob Dylan, Elvis, Rolling Stones, etc. A música, a pintura, a fotografía, o cine…, todas as artes son froito dunha sedimentación, onde as novas obras baséanse e beben das anteriores. Como dixo Bernard de Chartres, e popularizou Isaac Newton: “Somos como ananos aos ombreiros de xigantes”; sendo nosa curta talla a nosa sabedoría propia e os xigantes, os séculos e séculos de herdanza cultural. E é así como cada xeración pode chegar máis alto e ver máis aló que a anterior, xa que a cultura libre permite que iso sexa posible.
“Compartir libremente a cultura é a clave paira o desenvolvemento científico, social e persoal”
Compartir libremente a cultura (sen ánimo de lucro, polo menos durante un tempo e paira as obras que aínda non estean no dominio público) é a clave paira o desenvolvemento científico, social e persoal; paira ser máis sabios, paira comprender o que nos rodea, paira unirnos no que compartimos e paira ser realmente capaces de decidir por nós mesmos.
“Ningún dereito pode interpretarse como una patente de corso paira destruír a liberdade de expresión, a privacidade e a presunción de inocencia”
Que son uns reaccionarios; queren facer retroceder Internet varias décadas nun acto de villanía comparable á destrución da Biblioteca de Alexandría. E é que o P2P é una magnífica vía paira o intercambio de información de todo tipo, desde software libre a simple texto, pasando por contidos audiovisuais; tamén se utiliza paira telefonía por Internet e paira conectar entre si os computadores necesarios paira investigacións científicas de alto nivel (como o desenvolvemento de novos medicamentos contra o cancro, por exemplo). Faise inxustificable manter una postura contraria a estas redes.
E que son uns liberticidas; ningún dereito pode interpretarse como una patente de corso paira destruír a liberdade de expresión, a privacidade, a presunción de inocencia, a tutela xudicial e outros dereitos e liberdades fundamentais. E que canto máis abusen, máis grande será o rexeitamento social aos seus abusos. O peor é que nin paira ser liberticidas son orixinais: como dicía antes, durante varios séculos da Idade Media a copia de libros estivo restrinxida até extremos hoxe inimaxinables: en 1424, a biblioteca dunha universidade tan prestixiosa como Cambridge tiña unicamente 122 libros que, pola súa artificial escaseza, tiñan un prezo desorbitado.
Non foi até entrado o século XV cando a técnica Gutenberg permitiu a difusión de manuscritos, e non foi senón até o século XVI cando se produciu una auténtica eclosión; con todo, desde o mesmo momento de dita eclosión xa houbo xente, igual que agora con Internet, que tratou, primeiro impedir, e logo de controlar, a incipiente tecnoloxía. A Sociedade da Información é clave paira un segundo Renacemento, e imos traballar para que sexa una realidade.
“Se a cidadanía, coa forza que ten o consumidor cara aos provedores, non presiona, os grupos de presión contra a cultura libre farán a súa vontade”
O Goberno comentou que quere unificar durante a presidencia española da UE (primeiro semestre de 2010) criterios nesta materia (os criterios en países como Francia son xustamente os desa penalización); e porque a “Coalición” e as principais empresas de acceso estarían a piques de asinar un acordo nesa dirección.
Se a cidadanía, coa forza que ten o consumidor cara aos provedores (neste caso, os clientes dos servizos de Internet), non presiona; se non nos facemos valer e facémoslles ver que, sendo máis, temos ademais da razón a forza do diñeiro, farán a súa vontade.
Suporía que os provedores decidisen a que contidos podemos acceder e a cales non. Por exemplo, poderíase acceder aos seus contidos e, con todo, se se quixese acceder aos doutro provedor teríase que pagar un suplemento, ou directamente non se podería, ou se accedería de maneira restrinxida. A limitación podería ser aplicada a contidos internacionais, o que sería una “delicia” paira réximes como Bielorrusia, China, Corea do Norte e outros na lista dos liberticidas de Internet.
“De ningún modo debe castigarse a The Pirate Bay só por si un número maior ou menor dos seus usuarios fai un uso indebido do seu servizo”
É una batalla legal entre a aposta pola liberdade e a aposta por varrer ao lado do lobby prol copyright. Partindo da premisa de que compartir sen ánimo de lucro é bo paira o autor e paira os cidadáns, da mesma forma que non se castiga a un operador de telefonía se a súa liña telefónica emprégase paira realizar actos ilícitos, de ningún modo debe castigarse a The Pirate Bay só por si un número maior ou menor dos seus usuarios fai un uso indebido do seu servizo.
Somos o decimoséptimo país da UE dos 27 en conectividad a Internet en xeral, e o décimo cuarto en conectividad de banda ancha. Ademais, non alcanzamos aos países que nos preceden mentres que os que nos van á zaga (os países do Leste) cada vez están mais preto de nós. Aínda por riba, informes de asociacións como Asociación de Internautas demostran que comparativamente os prezos das nosas conexións son máis caros, pagando máis por menos velocidade.
Universal, sen dúbida. A banda ancha debe ser ubicua. O concepto da banda ancha na oficina e no fogar está obsoleto, cando cada vez hai máis portátiles, PDA e demais equipos móbiles con capacidade paira conectarse a Internet. Os cidadáns estamos no campo, de viaxe (en tren, autobús, como pasaxeiros no coche, etc.), nas prazas e rúas das cidades, e queremos conectarnos. E non só hai que pensar no cidadán que simplemente quere comunicarse cos seres queridos, ler o seu correo ou informarse da actualidade; estamos a falar de consumo e de produtividade (chámaselle a “oficina móbil”). Na sociedade moderna, o ámbito de traballo é global e requírese un alto grao de interconexión, e máis nun escenario de crise como o actual. Se as empresas españolas non aumentan a súa produtividade haberá máis peches e máis desemprego.
Respecto de se ha de ser gratuíto, hai que aclarar que cando hai cuestións materiais por medio non hai nada gratuíto. Replicar una obra intelectual tería -si non fose polo ditoso canon- un custo cero ou marxinal; con todo, una infraestrutura de rede ten custos de instalación e mantemento. Se o servizo ofréceo una Administración Pública, por exemplo no caso dos concellos e as redes municipais (se os cidadáns escollen que a rede a xestione o seu concello), entón é gratuíto. É dicir, o cidadán non percibe que lle custe diñeiro aínda que en realidade está a pagalo mediante impostos.
Por iso, máis ben o que hai que pensar é en medidas que combinen economías de escala, división por zonas (non todas as zonas teñen o mesmo problema nin requiren a mesma solución) e aposta polas mellores tecnoloxías. A nosa proposta pasa, entre outros puntos, polo Operador Neutro e pola desregulación das redes municipais, sexan de xestión pública ou privada.
