Para falar coa familia, chatear con amigos ou mesmo por motivos laborais, WhatsApp é xa parte esencial das nosas vidas. E entre as prácticas habituais ao utilizar esta aplicación atópase a de compartir mensaxes ou “pantallazos” de charlas que mantemos con outras persoas. Podo facelo con tranquilidade ou non é legal? Como explicamos neste artigo, son parte de conversacións privadas e, aínda que participases nelas, ao difundilas podes cometer un acto ilícito, coas súas responsabilidades civís e penais.
Mensaxes dun chat: son conversacións privadas
Compartir chats e conversacións que mantiveches cun amigo por WhatsApp con outras persoas ou grupos é habitual. Con todo, “o feito de que sexa algo frecuente non significa que non poida carrexar importantes consecuencias legais”, indica Cristina Pérez-Caballero, experta de AVOGA2. Isto é así porque os diálogos de WhatsApp, a pesar de realizarse a través de ferramentas tecnolóxicas de comunicación, “seguen sendo conversacións privadas“. O problema —apunta— está precisamente en determinar onde están situados os límites.
O artigo 18.3 da Constitución Española ampara o “dereito á honra, intimidade e á propia imaxe”, polo que debemos ter coidado cando difundimos unha conversación de WhatsApp con terceiros, xa que “aínda que participases nela podes estar a cometer un acto ilícito”.
Imaxe: LoboStudioHamburg
Pódese difundir unha captura de WhatsApp nalgún caso?
Compartir mensaxes dunha charla de WhatsApp é legal, pero en primeiro lugar debe cumprir dúas premisas, segundo sinala a avogada:
? Que quen a difunda sexa un dos partícipes da conversación.
? Que o contido difundido non atente contra o dereito á honra, á intimidade e a propia imaxe doutra persoa.
?? Pero non só hai que ter en conta isto, senón que é esencial o consentimento da outra parte. Cando compartimos mensaxes dunha conversación de WhatsApp “sen o consentimento nin coñecemento da outra parte”, aínda que formásemos parte da mesma, se o contido do chat é íntimo e persoal (é dicir, se se refire a datos persoais ou feitos relativos á vida privada doutra persoa ou da súa familia que afecten á súa reputación e bo nome), “poderiamos estar a vulnerar o dereito á honra do ou dos participantes”. En tal caso, existiría un comportamento civilmente reprochable por considerarse unha “intromisión ilexítima“. E a pesar de que sexamos partícipes da charla, “podemos ser demandados pola vía civil”, que é máis rápida que a vía penal e coa que poden solicitarnos o resarcimiento do dano causado á persoa afectada.
Moito máis grave resulta o feito de difundir mensaxes de WhatsApp “cando a persoa que os difunde nin sequera foi un dos participantes da conversación”. Neste caso, atopariámonos/atopariámosnos cun posible delito de descubrimento e revelación de segredos regulado no artigo 197 do Código Penal.
Imaxe: Tim_Jacob_Hauswirth
Que consecuencias penais pode ter?
O artigo 197 do Código Penal protexe o dereito fundamental recollido no artigo 18.3 da Constitución e establece unha pena dun a catro anos de prisión a quen “para descubrir os segredos ou vulnerar a intimidade doutro, sen o seu consentimento, apodérese dos seus papeis, cartas, mensaxes de correo electrónico ou calquera outros documentos ou efectos persoais”.
No mesmo artigo tamén se explica que “se imporá a pena de prisión de dúas a cinco anos se se difunden, revelan ou ceden a terceiros os datos ou feitos descubertos ou as imaxes captadas”.
É dicir, a lei penal castiga:
- A quen se faga cunha conversación allea.
- A quen difunda unha conversación sen ser partícipe da mesma e sen o consentimento nin autorización dos participantes.
A maioría dos cidadáns difunde a mensaxe dun terceiro “sen pensar que está a facer algo malo”, recoñecen desde AVOGA2. Isto sucede sobre todo se se participou na charla ou tivo lugar nun grupo de WhatsApp ao que se pertence.
Con todo, isto pódenos traer problemas xa que “mesmo no caso de que compartamos nosas propias conversacións, non quere dicir que non podamos ter un problema legal“. Para evitalo, os expertos propoñen algunhas recomendacións:
- Aplicar o sentido común.
- Evitar compartir conversacións, nin túas nin de terceiros. Non só pola posibilidade de incorrer nun delito, senón tamén pola repercusión persoal que iso pode ocasionar nos tempos que corren, nos que a viralidad está á orde do día.
- Maior formación. Nunha sociedade como a actual, na que as redes sociais teñen un alcance de tal envergadura, debería proporcionarse unha maior formación respecto diso, explica a avogada especialista en delitos contra a honra e a intimidade persoal.
