A dirección de proxectos da Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes implica definir que novos proxectos se emprenden e coordinar de maneira xeral a súa posta en marcha, supervisar os traballos que xa están en fase de desenvolvemento e estudar novas liñas estratéxicas de acción nas cales esta biblioteca pode xogar un papel relevante. Estas son as atribucións de Francis Ballesteros, antigo editor de revístalas Xeración XXI e “A través do Espello”, dúas publicacións en papel que actuaron no seu día de ponte entre as xeracións analóxicas e as novas dixitais. Agora, á fronte do maior proxecto de dixitalización do patrimonio literario e gráfico hispánico, define a cultura iberoamericana como unha das máis potentes, variadas e ricas do mundo. En consecuencia, Ballesteros cre fundamental non só preservar, senón tamén dinamizar ese patrimonio desde a contorna dixital. Para el, non é simplemente unha cuestión de xestión de arquivos, opina que a Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes debe ser unha das plataformas de crecemento da cultura hispana na Rede e que a mesma debe sosterse coa colaboración dos sectores tanto privados como públicos.
A Cervantes ten como principal misión preservar e difundir o patrimonio cultural hispánico, sobre todo na súa vertente humanística, mediante a súa dixitalización e o uso das ferramentas tecnolóxicas da era dixital. Iso sitúaa no centro dun taboleiro de operacións onde se define, no mundo enteiro, gran parte do futuro da nova cultura dixital.
“Non nos limitamos a España, senón que asumimos como ámbito de actuación todo o mundo hispánico, e iso coloca ante nós un reto colosal”É difícil de cuantificar. Unha pinga no océano? Conviría aclarar que na Cervantes non nos limitamos a España, senón que asumimos como ámbito de actuación todo o mundo hispánico, e iso coloca ante nós un reto colosal, dada a magnitude e a diversidade dun dos maiores patrimonios culturais.
Por fortuna cada vez menos, grazas ao uso de ferramentas máis potentes e menos caras, como ocorre cos computadores e os televisores planos.
“O principal custo non se debe tanto á mera dixitalización, senón á necesidade de intervención humana para lograr resultados de calidade”O principal custo non se debe tanto á mera dixitalización, senón á necesidade de intervención humana para lograr resultados de calidade, como é a nosa intención. O proceso de dixitalización pode limitarse a converter papel en imaxe dixital, pero enriquecer esas imaxes e transformalas en texto dixital accesible, editar e maquetar estes textos, convertelos nos formatos máis adecuados para cada uso e, por último, engadir información de contexto e achegues críticos, todo iso é o que máis esforzos e recursos esixe.
Este ano contaremos, de modo aproximado, con 1.300.000 euros que tentaremos optimizar ao máximo, como cada ano.
“Unha parte do noso catálogo editorial comercializarase a través das principais plataformas nacionais e internacionais de distribución de libros dixitais a prezos xustos”Os contidos da Biblioteca Virtual Cervantes, uns 135.000 obxectos dixitais, dos cales máis de 80.000 son obras dixitalizadas, publícanse na nosa web para que os seus usuarios póidanos consultar e descargar de maneira íntegra e gratuíta. Pero ademais constituímonos en editorial para incorporar de maneira progresiva o crecente fondo da nosa biblioteca a un catálogo de obras perfectamente editadas e adaptadas para a súa cómoda lectura en todos os novos dispositivos electrónicos. Este catálogo editorial comercializarase a través das principais plataformas nacionais e internacionais de distribución de libros dixitais a prezos xustos, isto é, baixos, pero que nos proporcionen un retorno que permita afrontar os custos de edición, seguir coa incorporación de obras e acometer novos proxectos relacionados.
O catálogo editorial da Cervantes usa o ePub como formato principal para a súa lectura en portalibros, tabletas e móbiles, mentres que para a páxina web utilizamos sobre todo PDF e HTML.
“O catálogo editorial da Cervantes usa o ePub como formato principal para a súa lectura en portalibros, tabletas e móbiles”Google pasou en pouco tempo no imaxinario colectivo de simpática iniciativa xuvenil chea de futbolines e alegres cores, a dragón que ameaza con devastar nosas colleitas, ou con comerllas enteiras. E non é nin unha cousa nin a outra, é unha empresa legal cos seus obxectivos de rendibilidade. Como sempre, a percepción xeral é demasiado grosa e se desentiende de matices. Por exemplo, Google dedícase á dixitalización masiva, coma se fose unha enorme fotocopiadora, e iso é compatible sen problemas, no peor dos casos, con outras formas de dixitalización e edición dixital de alta calidade, sobre todo no referido a patrimonio histórico. O atractivo de Google é que se ofrece a dixitalizar gratis e mentres outros actores privados, e sobre todo públicos, non fagan o propio, eles aproveitarán a súa vantaxe e con todo o dereito, por moito que gimoteemos os demais.
“Tómannos como exemplo de colaboración público-privada nos foros internacionais”En principio non, se non hai outra forma de preservalas e difundilas. O idóneo, desde logo, é que o patrimonio público sexa obxecto de xestión pública, pero isto nin parece posible sempre nin ha de excluír de maneira categórica a colaboración de institucións privadas. De feito, tanto o sector privado como o público deben colaborar para responder con eficacia ás necesidades e os retos que expón a era dixital, e así o recomenda a propia Comisión Europea. A nós, por certo, tómannos como exemplo de colaboración público-privada e consúltallenos e menciónallenos como modelo de éxito en foros e proxectos internacionais.
“Eu son escéptico respecto dos prazos e os custos do Informe Novo Renacemento”Este informe, mentres non se demostre o contrario cunha clara definición de proxectos concretos e unha xenerosa dotación orzamentaria para executalos, en realidade apenas establece un horizonte, marca un rumbo. Eu son escéptico respecto dos prazos e os custos, e descoñezo o criterio usado para estimalos, pero apoio as intencións.
A coherencia sinala unha conexión natural entre dous puntos, neste caso, un medio e un fin. Outra cousa é que este xustifique aquel. Pódese ser moi coherente e ser un “gángster”. Máis ben preocuparíame, como Estado, de crear as condicións idóneas para que quen teñan dereitos sobre a obra de autores, vivos ou non, adoptasen de maneira libre e voluntaria esas recomendacións, e non de ameazar con expropiacións coma se pola miña obra ou pola do meu pai tivese que pasar ineludiblemente unha estrada.
