Neàpolis e CitiLab: apostar pola televisión IP

Vilanova i A Geltrú é unacidade situada nun enclave xeográfico difícil, a pesar de estar a só cincuenta quilómetros deBarcelona. Atópase rodeada polas montañas do Garraf,un macizo calcáreo que a illou tradicionalmente da súagran veciña do norte, do mesmo xeito que a outras poboacións próximas,como Sitges ou Sant Pere de Ribes.

A comarca do Garraf sempre sufriu de incomunicación, e si saíu adianteeconomicamente foi pola obstinación dos seushabitantes. Primeiro emigrando a Cuba durante o século XIX eposteriormente traendo o ferrocarril, a pesar de que supuxo pairamoitos empresarios locais (antigos indianos) a ruína. Sóasí foi posible crear un porto pesqueiro e industrial fortetan preto da capital.

Aínda que a localidade sufriu osrigores da guerra civil e a posguerra, durante a épocado desenvolvismo rexurdiu grazas á industria doautomóbil, que centralizou alí moitas das súasfábricas de repostos, creando un pequeno Detroit nosur de Europa que atraeu nos anos sesenta e setenta un granfluxo migratorio. Con todo, a principios do noventa esta industriadecaeu e a cidade entrou en emerxenciaeconómica.

É nesta época cando JoanCarles Lluch comeza a perfilar o seu proxecto dun instituto quecentralice a investigación e o desenvolvemento das tecnoloxíasmultimedia e da incipiente Internet. O seu obxectivo é atraerinvestimento empresarial aproveitando as axudas europeas, perotamén vincular dita investimento a novos campos quepermitan á cidade destacar sobre outros posibles competidores.

“Custou moito esforzo, pero xaestá aquí”, explica Lluch sinalando aomoderno e rompedor edificio de Neàpolis, deseñado poloArquitecto Oriol Bohigas coa intención de que sexa unnovo emblema paira a cidade. Neàpolis destaca na súa contorna,a medio camiño entre o centro e a zona industrial, e a uns centosde metros da estación de tren, durante moitas décadaso principal símbolo do progreso.

“A intención”,prosegue Lluch, “é que Neàpolis sexa a sede de numerosasinstitucións públicas e académicas relacionadas coasnovas tecnoloxías na súa vertente multimedia, porque aInternet do futuro será multimedia”. Esta é a súa visiónda Rede: “Non a concibo en dúas dimensións, como é agora;creo que no futuro navegaremos a través do televisor, perodun modo moito máis interactivo, nunha especie de televisiónhipertextual con imaxe, son e texto combinado”.

Paira Lluch, este futuro debe ir desdeabaixo até arriba, desde o pequeno ao grande, polo queo primeiro é comezar polos núcleos de redes locais, que á súa vez se irán unindo até formar una gran rede con entidadesuficiente. Neste sentido, Neàpolis articúlase sobre tresalicerces: a creación dunharede local de fibra óptica até os fogares (FTTH), aprovisión de contidos multimedia paira dita rede e aplanificación posterior dunha rede de redes superior.

Estas son as tres direcciónsprincipais nas que pretende moverse Neàpolis noreferente á extensión dunha rede de televisión IP:

O concello de Vilanova, en consorciocon Neàpolis e outras institucións, planea crear oAxente Local de Comunicacións Electrónicas (ALCE), unoperador municipal homologado pola Comisión do Mercado dasTelecomunicacións (CMT) e con capacidade paira tirar fibra ópticaaté os fogares.

Preténdese aproveitar ascanalizacións que xa existen e complementalas con outras novas(creadas mediante unha revolucionaria técnica denominada’microtrenching‘desenvolvida por Pirelli, una empresa con sede nacional precisamenteen Vilanova) de modo que a cidade enteira quede unida nunha rede defibra óptica de gran capacidade e simetría paira atransmisión de datos.

Lluch é consciente de que este proxectopode chocar coas reticencias a CMT e os intereses dasoperadoras de ADSL, pero responde que precisamente por iso preténdese crear una entidade lexisladora dentro do ámbito deVilanova. “A fibra é moi superior ao ADSL”, di.

“O ADSL só é un apañoante os custos que supón tirar una rede de fibra a gran escala; énormal que una operadora non queira asumir una obra tan cara”,prosegue, “pero con ADSL non se pode crear una verdadeirasociedade dixital, xa que a asimetría entre a subida e abaixada de datos non permite una verdadeira interacción entre osusuarios, e moito menos una televisión IP como nós concibímola desde Neàpolis”.

E como concibe Neàpoliso seu proxecto de Televisión IP? “Estamos a planeala comounha canle de programas de todo tipo, tanto de emisión deeventos locais en directo vía web como de desenvolvemento deprogramas interactivos que se poidan manexar a golpe de mando ou depunteiro”.

Por exemplo? “Pedir citaco médico, pagar impostos, empadroarse, pedir receitasmédicas, consultar arquivos municipais e realizar calqueratrámite, operación ou compra; pretendemos facerlle avida fácil á xente, que a televisión non só lles dea programas, senón que tamén evite que a xentemaior teña que desprazarse innecesariamente paira cubrir as súasnecesidades”, explica Lluch.

Pero esta ambición non se limitaa Vilanova, se non que chega a toda a comarca do Garraf: pobos tanimportantes como Sitges e Sant Pere de Ribes están xaimplicados una formar una rede comarcal de fibra xunto con Vilanova.Neàpolis proveraas de contidos paira levar a cabouna sorte de administración comarcal online, o que se coñecerá como o ‘T-Govern’.

Paira todo iso, Neàpolis contacunha completa infraestrutura que, como Lluch recoñece, levouse boa parte do investimento inicial de sete millónsde euros doados pola Unión Europea. “Temos variosestudios e salóns de actos paira realizar eventos econvencións, así como programas de televisión einformativos; temos salas de posproducción, con material tansofisticado como cámaras monitorizadas desde a mesa deredacción (en realidade son robots) e con capacidade por enviare recibir programas por vía TDT, aínda que nun futuro non afastadoesperamos facelo vía Internet”.

Lluch foi director de Canle Blau, atelevisión local de Vilanova (que agora se aloxa en Neàpolis),polo que coñece o medio á perfección e procurou quetanto os estudios como as redaccións de radio e televisiónsexan o suficientemente versátiles como paira xerar todo tipode contidos.

O espazo alugarase ásprodutoras privadas, ademais de estar a disposición deuniversidades e entidades locais. De feito, Canle Blau xa se fundiu con Canle Maricel de Sitges paira crear una televisiónlocal na comarca que acabará sendo unha única canleIP multimedia que dote de contido ao ‘T-Govern’, a futura rede defibra óptica que chegará a todas as casas do Garraf.

A idea de Lluch non queda no’T-Govern’. Este antigo xornalista e hoxe xefe municipal dosServizos paira a Sociedade da Información en Vilanova xaestá a pensar nun nivel superior de rede: Cataluña(“é o seguinte paso natural”, di).

De momento, Lluch xa conseguiu queo ente que se encargará de xestionar, unificar ecompatibilizar todas as redes de fibra que hoxe existen soltas en Cataluñateña a súa sede en Neàpolis. Trátase do ITCat,un axente público que se encargará de localizar todosos puntos onde se tirou ‘fibra escura’ (canalizacións quepermanecen sen ser usadas) paira unilos e vehicularlos nunha granrede.

ITCat tamén se encargaráde compatibilizar os contidos que se estean ofrecendo nasdistintas redes de fibra existentes hoxe na rexión, de modo que devanditos contidos póidanse intercambiar a nivel global eevitar duplicacións de servizos. Ao final, o obxectivo é crear unarede catalá de fibra que poida unirse a unha maior española eeuropea, sempre en consonancia coa estratexia de ir desde opequeno cara ao grande.

“Estamos a prepararnos pairaasumir o tres obxectivos á vez” explica Lluch, “porqueningún deles pode realizarse sen a presenza dos outros”.De todos os xeitos, facendo honra ao seu pasado de xornalista, remata afrase puntualizando que a verdadeira finalidade de Neàpolis éprover de contidos á futura televisión IP.

Cornellà de Llobregat é una dastradicionais cidades dormitorio do cinto industrialde Barcelona, aínda que hoxe a fisionomía cambiou moito e a primeira vista dá máis a impresión de ser una cidaderesidencial que una poboación de inmigrantes.

Uno dos homes que acompañou,en boa parte desde o seu exercicio como lexislador municipal, a transformación da cidade é Vicenç Badenes,xornalista de formación, antigo concelleiro da Cultura eactualmente tenente de alcalde da Sociedade do Coñecemento. El tamén é o responsable de que Citilab sexa hoxe una realidade.

Levantado na fábrica téxtilde Can Suris, que foi durante moitos anos unha chea deruínas, este instituto recuperou o seu antigo aspecto exterior,aínda que por dentro remodelouse profundamente. Os seus espazos foron redeseñados con grandes habitáculos polos queentra a luz a través das numerosas xanelas. As paredesson paneis abatibles de cor castaña, que poden redefiniras proporcións das habitacións en función dasnecesidades.

“A idea é que sexa un espazoversátil e armónico onde se poidan desenvolver todotipo de experiencias cidadás relacionadas coas tecnoloxíasda información e o coñecemento, sobre todo na súavertente de televisión IP”, explica Badenes, que defineCitilab como “o primeiro ‘livinglab’ [laboratorio viviente] deEspaña”.

Citilab,impulsado polo Concello de Cornellà de Llobregat, contaentre os seus membros fundadores coa Deputación de Barcelona,o Departamento de Universidades, Investigación e Sociedade daInformación da Generalitat de Catalunya, o World TradeCenter Almeda Park, Siemens, a Universidade Politécnica deCataluña, Localret e a Fundación Catalá paira aInvestigación, entre outros. O orzamento derecuperación de Can Suris superou os seis millóns deeuros.

“Queremos dividir o espazo deCan Suris en tres plantas cunhas funcións moi concretas”,expón Badenes entusiasmado: “Á primeira poderá accedertodo o mundo, é dicir os cidadáns de Cornellà que queiranexperimentar coas tecnoloxías da información eo coñecemento”.

Paira iso, Citilab habilitou unamediateca, una sala con computadores e acceso wifi dun Gigabyte e unespazo ‘opensource’ onde se poderán establecer redes detraballo paira desenvolver programas de código aberto.

“Tamén imos crear douslaboratorios cidadáns”, engade Badenes, “e ambosserán de interacción coas tecnoloxías dainformación e o coñecemento: o primeiro, ‘yayolab’, estarádedicado á terceira idade, e o segundo, ‘nanolab’, á infancia, eneles verase como aprenden estas franxas sociaisen relación coas novas tecnoloxías”.

“Estamos dispostos a ofrecerestes espazos ás empresas para que experimenten os novosprototipos dos seus produtos cos cidadáns, do mesmo xeito quefai Nokia no seu ‘Livinglab’ Finlandia”, asegura o responsablede Citilab. A idea é que mentres os cidadáns familiarízansecoas novas tecnoloxías, as empresas comproben afuncionalidade e usabilidad dos seus produtos sen maiores custos.

“Na segunda planta”,prosegue Badenes, “imos crear un pequeno parquetecnolóxico de empresas de nova creación quedesenvolvan proxectos de ‘e-learning’ (formación online) en televisiónIP”. Paira iso xa contan cunha sala deactos equipada con sofisticadas cámaras de vídeo IP en cadaesquina, que pasarán o sinal captado directamentea unha habitación de posproducción onde se montarános vídeos.

O salón conta con paneisabatibles, de modo que se pode dividir en diversos habitáculos,cada un co seu cámara IP. Desde eles poderanseimpartir cursos e conferencias que serán gravadas e editadas.

No centro da planta sitúase unespazo paira reunións de empresa de sofisticado deseño, eao redor deste situaranse as diversas empresas,”de modo que sempre poida haber sinerxías entre elas”, en habitaciónsseparadas por cristais polarizados.

“Estes cristais”, explicaBadenes, “teñen a propiedade de poder converterse en pantallastáctiles xigantes que se manexan cun punteiro, de modo queas persoas implicadas nun proxecto sempre poden ver nelasos vídeos que están a producir ou as canles que se editan ou realizan”.

Finalmente, na última plantaestán a habilitarse os estudios paira a realizaciónde programas de ‘e-learning’, a súa edición e a súa produción.”Contaremos pronto con todo o material necesario paira facturarprogramas de ‘e-learning’ eficaces e susceptibles de ser lanzados aomercado da futura televisión IP”, asegura VicençBadenes.