O espectro radioeléctrico, un recurso natural e limitado

Sedefine como espectroelectromagnético ao conxunto de ondas con diferentelonxitude, frecuencia e radicación que pululan pola atmosferaterrestre. O espectro comprende desde as ondas de radio aos raiosgamma pasando pola luz visible. É dicir, o tipo de enerxíaelectromagnética que pode ser percibida polo ollo humano.Dentro do espectro electromagnético atópase o espectroradioeléctrico, como un subconjunto de leste.

Oespectro radioeléctrico, que ocupa unha parte relativamentepequena do espectro electromagnético, estáfixado na frecuencia entre os 10 kilohercios (Khz) e os 3.000gigahercios (Ghz). É dicir, entre os 10.000 hercios (ou oscilacións porsegundo, que é a unidade de frecuencia) e os 3 billóns de hercios,xa que un gigahercio corresponde a mil millóns de hercios. Aínda quepareza un rango moi grande, cada tecnoloxía usa uns anchosconsiderables, e na era das telecomunicacións son cada vez máisas tecnoloxías que o ambicionan.

Debido a que é un recurso natural limitado, considérase un ben de dominio público que é xestionado polos diferentes estados

Non hai que esquecer que éprofusamente usado para multitude de funcións: a radio, atelevisión, os mandos a distancia, os teléfonosmóbiles ou as redes wifi son só algúns das súasocupantes, sen contar os usos militares ou científicos.

Enfunción da gama de frecuencias, estas divídense endiferentes bandas e sub bandas cuxo uso vai destinado a diversosservizos de telecomunicacións, televisión, radiodifusión,seguridade e defensa, emerxencias, transporte e investigacióncientífica. Debidoa que é un recurso natural de carácter limitado, considéraseun ben de dominio público que é xestionado poloscorrespondentesEstados.

Usos máis populares

• RFID:Asetiquetasde radioidentificación de baixa frecuencia, como porexemplo os chips que se lles pon aos animais domésticospara telos identificados, funcionan con ondas de moi baixaenergia, que comunican a curtas distancias. En concreto, entre 125kilohercios (Khz) e os 148.5 Khz.

• NFC:Hai algunhas etiquetas que portan algo máis de informacióne traballan en frecuencias máis altas, como os 13.56 Mhz (unmegahercio corresponde a un millón de hercios). Son aschamadas comunicacións de proximidade (ou NearField Comunications), de gran uso en países como Xapónou Corea.

• Radiocomercial: Aradio comercial local máis usada, ata a chegada deInternet, é a frecuencia modulada ou FM. As emisoras que traballanen FM, máis do 90%, utilizan a parte do espectro que vai deos 87 Mhz aos 107 Mhz.

• Televisiónanalóxica:A televisión que agora nos abandona traballaba en dous rangosde frecuencias. O primeiro era o chamado VHF (acrónimo de“Very High Frecuency”), que se movía entre os 30Mhz e os 300 Mhz. UHF (acrónimo de Ultra “HighFrecuency”) traballaba entre os 300 Mhz e o tres Ghz.

• Televisióndixital: A TDTemprega o rango UHF para emitir, pero aprovéitao moito mellor quea televisión analóxica, xa que por cada canleanalóxico poden emitir catro canles dixitais.

• Telefóníamóbil:Os teléfonos móbiles móvense en frecuencias máisaltas. O servizo GSM emprega o rango dos 900 Mhz, mentresque o 3G (máis moderno e capaz de transportar datos ademaisde voz) traballa no 1,8 Ghz.

• Wifi:Os estándares máis modernos para os routers wifiusan o rango do 2,4 Ghz, que permiten un ancho de bandamaior, ideal para Internet. Con todo, hai outros aparellosdomésticos que operan en frecuencias similares e que xeraninterferencias. É por iso que continuamente se traballa naprocura de novos estándares wifi que utilizanfrecuencias menos saturadas.

• Bluetooth:A tecnoloxía reina de trasmisión de datos por víainalámbrica tamén traballa 2,4 Ghz.

• Fornosmicroondas:Empregan o 2,45 Ghz e son unha causa de interferencia nasredes wifi.

• Telefoníafixa inalámbrica:Os teléfonos inalámbricos máis modernostraballan no rango do 5,8 Ghz, pero aínda hai moitosque usan a franxa do 2,4 Ghz, polo que tamén sonás veces incompatibles coas redes wifi.

• Mandosa distancia:Os mandos que controlan a distancia o televisor, as videocosolase os home cinemas utilizan un rango próximo ao infravermello, é dicirsobre 390 Thz, ou o que é o mesmo os 390 billóns de hercios.Este rango é próximo á luz visible, e aínda que o ollohumano non o ve, as cámaras fotográficas sicaptan os raios dos mandos.

Regular o seu uso

Nontodas as frecuencias dispoñen das mesmas capacidades de coberturae de comportamento fronte ao ruído e as interferencias, o que fai que algunhas sexan máissolicitadas para determinados negocios que outras. Ademais, osdiferentes tipos de servizos requiren distintas marxes(bandas de frecuencia) específicos. Por tanto, é necesario unmarco regulatorio con normativas que minimicen osposibles conflitos que se poidan producir entre os usose servizos nunha mesma banda de frecuencias.

Hai un organismo internacional encargado de organizar o uso das diferentes frecuencias radioeléctricas e promover normativas para que a súa xestión sexa coherente

Paraa xestión do espectro radioeléctrico, hai unhaserie de normas fixadas a nivel internacional pola UniónInternacional de Telecomunicacións (UIT). Este organismo consede en Xenebra (Suíza) é o encargado de organizar o uso dasfrecuencias radioeléctricas e de promover unha seriede normativas para que a xestión do espectro fágasede maneira uniforme e eficiente, sen que un uso prexudique ouinterfira sobre outros.

Lesterango de normativas, de carácter técnico, comprendedesde o tipo de emisión ata os niveis de exposición.Os diferentes Estados son os encargados de elaborar e estableceras políticas de utilización, regulamentacióne control do uso do espectro a nivel nacional. EnEspaña, o Ministerio de Industria, a través daSecretaría de Estado para as Telecomunicacións e a Sociedadeda Información, éa encargada do ordenamento do espectro. Para iso, conta cono Cadro Nacionalde Atribución de Frecuencias (CNAF). Esta normativa seconsidera unha peza básica para o ordenamento do espectro econtén información de carácter técnico sobrea utilización do espectro en diferentes bandas defrecuencias en España.

Ademanda na utilización do espectro é crecente nosúltimos anos debido á aparición de novosservizos, como os sistemas de comunicación móbiles,as novas redes de difusión da televisión dixitalterrestre e o acceso en mobilidade á banda ancha. Por tanto, ocumprimento destas normativas permite ofrecer estes servizos congarantía de calidade.