Este artigo foi traducido por un sistema de tradución automática. Máis información, aquí.
Por que é importante a transparencia institucional na era de Internet?
A Rede permite ter acceso inmediato aos datos públicos e reforza así a credibilidade das institucións democráticas
- Autor: Por Antonio Delgado
- Data de publicación: Luns, 03deDecembrode2012
A transparencia é una normativa imprescindible nas sociedades democráticasavanzadas. Mediante este libre acceso aosdatos que foron declarados do dominio público, os cidadánspoden coñecer a actividade dos diferentes poderes gobernamentais. No medio dunha crise institucional e económica como a quesofre Europa, a transparencia é una das claves paira arecuperación da confianza e o fortalecemento dasinstitucións, como se apunta neste artigo. Por iso é polo que movementos como OpenData promovan a apertura de datos tanto en empresas como institucións. Con todo, como tamén se afirma a continuación, España é o único país europeocon máis dun millón de habitantes que aínda non conta cunhalei de transparencia e acceso á información pública, aínda que existen algunhas iniciativas paira fomentar na sociedade as peticións de información.
A transparencia institucional en España
O feito de que no noso país non exista una lei de transparencia e acceso á información pública significa
que as diferentes administracións e outras instancias
gobernamentais non están obrigadas a contestar os cidadáns en
as súas peticións de información, nin tampouco a publicar de forma activa
as súas resolucións. É dicir, hoxe en día os cidadáns non poden
coñecer as sancións administrativas a unha residencia de anciáns ou
a unha gardaría á hora de tomar a decisión de contratar as súas
servizos, ou os informes oficiais nos que se basearon algúns
dos recortes en Educación ou Sanidade.
O Goberno
español tramita un
de lei de transparencia e bo goberno
consultarse en Internet. Esta lei tamén tivo una consulta pública
entre os meses de marzo e abril. Recibiu 3.683 achegas de
particulares, empresas, ONG e desde dentro da propia
Administración. Ademais, a web do anteproxecto tivo durante os seus
primeiras semanas máis de 80.000 visitas, froito do interese social
polo desenvolvemento desta norma. A pesar disto, moitos dos seus
informes internos coñecéronse
filtracións nos medios. Ademais, algunhas asociacións civís
como Access Info
consideran que o redactado actual da lei non cumpre cos
estándares internacionais de transparencia.
Open Data
Grazas ás
novas tecnoloxías, existe un movemento denominado
que promove a apertura de datos tanto en empresas como
institucións. O Open Data traballa para que a información xerada
poida ser redistribuída e reutilizada. A pesar de que devandito movemento non
significa de forma automática transparencia, si permite promover esta
nas institucións.
Cunha lei de
transparencia garántense una serie de mínimos que os gobernos
teñen que publicar. Desta forma, a apertura de datos non está
determinada polo goberno de quenda, que pode ocultar datos de
interese social ou contra os seus intereses. En Reino Unido,
todas as facturas das entidades locais por encima de 500 libras
que publicarse en Internet.
Neste sentido,
utilízase a terminología
Aberto paira promover sociedades baseadas na democracia
participativa. Paira iso, as administracións públicas teñen que
ser abertas en canto a transparencia, para que os cidadáns
poidan formarse una opinión sobre o estado das institucións e
a xestión que realizan dos recursos públicos.
Existen, por outro
lado, multitude de iniciativas paira fomentar o Open Data entre os
gobernos. Open
Data Euskadi é un portal institucional con acceso
aos datos públicos do Goberno Vasco en formato reutilizable. A
Fundación CTIC conta cun catálogo con todos os
institucionais de Open Data no mundo.
En España
atópanse uns 18 portais de Open Data. Con todo, non todos teñen a mesma calidade de datos. Paira avaliar este tipo de
iniciativas aplícase una metodoloxía, denominada
que clasifica o grao de apertura dos datos desde o punto de
vista tecnolóxico, o legal e a accesibilidade.
Transparencia e corrupción
Ademais, este tipo de iniciativas reducen a corrupción. A
organización internacional Transparencia
Internacional publica desde 1995 o Índice de percepción da corrupción, que mide os niveis de percepción
de corrupción no sector público nun país determinado (cero significa “percepción de moi corrupto” e dez
“percepción de ausencia de corrupción”). Leste
índice demostra a correlación entre transparencia e ausencia de
corrupción.
A transparencia como motor económico
Segundo un informe
da Comisión Europea de 2006, coñecido como informe
MEPSIR, o valor económico da reutilización de datos
públicos da Unión Europea está situado entre os 26.100 e
47.800 millóns de euros. É dicir, este tipo de iniciativas non só
permiten a transparencia senón que tamén son un novo motor
económico.
Un exemplo é o proxecto Euroalert,
una iniciativa privada que recompila toda a información referente a
contratos co sector público a nivel da Unión Europea, paira tratar de racionalizalos.
O teu dereito a saber
A pesar de non contar cunha lei de transparencia, en España xurdiron algunhas
iniciativas paira fomentar na sociedade as peticións de
información. Paira iso utilízanse algúns recursos como a
aos datos nesta área. Con esta lei, os cidadáns poden pedir
información relacionada e as institucións públicas deben
contestar nun mes.
Dereito a Saber
Desde esta plataforma, os cidadáns poden realizar peticións de
información de forma aberta a todas as institucións públicas,
que quedan centralizadas nun único lugar, o que simplifica a
localización do contacto de cada una das administracións. Segundo datos de
os seus promotores, desde marzo, mes en que se lanzou este proxecto, se
realizaron máis de 500 solicitudes de información, aínda que o 50%
destas quedaron sen contestar e menos do 15% han
recibido una resposta satisfactoria.
