Sistemas de localización de móbiles

Un servizo xa ofrecido desde hai anos aos usuarios de teléfonos móbiles é situar os establecementos que se atopan ao redor do usuario. Isto é, un pode enviar unha mensaxe curta preguntando por unha farmacia de garda e o sistema responderalle coa dirección da que queda máis cerca. Paira dar este servizo é necesario saber a posición da persoa que chama, pero, a novidade destes novos servizos estriba en que agora se comercializa a propia localización da persoa que leva o teléfono, que pode ser consultada por terceiras persoas.

Na actualidade, sempre que se cumpra o requisito legal de ter o permiso da persoa en cuestión, podemos saber onde está a nosa parella, familiares e amigos, cunha precisión que ten unha marxe de erro de só 200 metros en cidade. De igual forma, as empresas poden coñecer o lugar en que se atopan os seus empregados, o que pode ser útil paira compañías de transporte e distribución.

A pesar de que ofreza aplicacións interesantes, debemos preguntarnos si interésanos que se saiba onde estamos a cada momento. Esta decisión depende de cada persoa, porque os teléfonos móbiles son ilocalizables por defecto. É o propio usuario o que ten que dar permiso para que o localicen e o que controla quen o fan e as horas nas que se activa o servizo.

A tecnoloxía GSM -o estándar da comunicación móbil usado en case todo o mundo- erixiuse nunha alternativa ao sistema de satélites GPS paira coñecer o punto onde se atopa una persoa. Presenta a desvantaxe de ter bastante menos precisión. “A marxe de erro é de 200 metros en cidades e no campo depende da densidade das antenas, aínda que pode dar fallos de entre 5 e 20 quilómetros”, expón Fernando Martínez, xefe de produto da dirección de desenvolvemento de negocio de Telefónica Móbiles. A vantaxe consiste en que é un sistema máis barato porque aproveita a tecnoloxía mediante a que se comunican os teléfonos móbiles paira calcular a posición. Ademais, serven os mesmos terminais que se utilizan hoxe en día, aínda que a vantaxe dos multimedia é que presentan un mapa ilustrativo en lugar dunha mensaxe escrita coa descrición da localización.

Actualmente, Movistar ofrece este servizo aos seus clientes, mentres que Vodafone e Amena fano só nalgúns casos concretos. Cóbrase á persoa que desexa localizar a outra por cada mensaxe recibida. Tamén existen empresas que intermedian entre as operadoras e os usuarios -principalmente negocios- e ofrecen entre as súas vantaxes a localización de usuarios de máis dunha operadora de móbiles.

Una vez dado o permiso, só é necesario acender o teléfono para que teña lugar a localización. De feito, as redes de telefonía móbil paira o seu correcto funcionamento necesitan saber sempre a posición do terminal. Por tanto, ofrecer este servizo foi un paso lóxico paira estas empresas. “Toda a estrutura da rede dedícase a iso. Por exemplo, se una persoa atópase a unha distancia, emítese o sinal cunha potencia e un retardo determinados”, di Fernando Martínez.

Vexamos como funciona a telefonía celular. Os terminais utilizan ondas de radio paira conectarse coas antenas, que inician un proceso no que a chamada chega ao destinatario. “Estas antenas transmisoras-receptoras, que son as que observamos encima das casas, denomínanse BTS. Cada una delas pode ter á súa vez varias que apuntan a diferentes direccións. A grandes liñas, una BTS conforma o que se coñece como cela”, explica Andoni Arin, enxeñeiro informático da área de xestión de redes de transporte de Telefónica Móbiles.

A continuación o sinal pasa aos BSC, que son concentradores de BTS e por último chega ao MSC, “que controlan un ou varios BSC, enlutan a chamada e teñen capacidade de procesamiento paira establecela”, engade Arin.

Este proceso séguese en todas as chamadas e é o que serve tamén paira localizar a posición do portador do teléfono. “Utilízanse -relata Martínez- dúas tecnoloxías, a estándar, onde a antena que dá cobertura é a máis próxima a un; e a mellorada. Neste caso, a un terminal no centro da cidade, por exemplo, pódenlle dar cobertura 3 antenas de forma simultánea. Os móbiles sempre buscan a de mellor calidade, polo que se enganchan e desenganchan continuamente en busca de maior potencia. É o que se chama triangulación”, conclúe.

A clave está na cela porque de alí provén a información. Paira asegurar una boa cobertura, as celas e antenas son máis abundantes na cidade que no campo, por ser moito maior a concentración de móbiles por quilómetro cadrado. Isto tamén aumenta a precisión na localización. Pero sucede ao revés nas zonas rurais, onde se reduce en gran parte a exactitude da medición por ter menos antenas e celas.

Despois de situar a antena ou cela que dá cobertura ao teléfono, calcúlase a posición da persoa, grazas á combinación con bases de datos que conteñen mapas e planos. O resultado que se ofrece -xa sexa a través de mensaxe curta, mensaxe gráfica ou voz- é una aproximación ao lugar real onde nos atopamos. Noméanse as rúas próximas ou máis importantes e tamén o código postal. “A precisión da localización varía en función do tamaño da cela; canto menor sexa, maior exactitude”, sinala Andoni Arin.

O maior risco que presenta esta tecnoloxía é a localización dun suxeito sen que este deséxeo, en contra da súa vontade. “En Telefónica Móbiles trabállase mediante un mecanismo de subscrición que se pode realizar por chamada ou por mensaxe curta. Una vez dado de alta, deixa de avisarse ao titular de que está a ser localizado”, informa Fernando Martínez. Isto pode provocar que, por exemplo, una persoa suplante ao dono do terminal e active o servizo paira telo controlado. Con todo, as operadoras pensaron neste caso concreto. “Paira evitalo, periodicamente mandamos unha mensaxe ás persoas subscritas enumerando todas as persoas que poden localizalas”, apunta Martínez.

Outro aspecto crítico neste tema é que se podería crear un historial de todos os sitios nos que estivo una persoa, pero desde as operadoras asegúrase que non se almacena en ningún caso a posición en que se atopan os móbiles e que una vez calculada e enviada ao cliente bórranse todos os rexistros.

Existen diversas opcións paira os que queren preservar en maior grao a súa intimidade. A primeira é apagar o terminal, desta forma non hai forma de localizalo. Co teléfono apagado, ao que tenta coñecer a nosa posición o sistema envíalle unha mensaxe dicindo que o móbil se atopa apagado ou fóra de cobertura. Ademais, as compañías brindan a posibilidade de volverse invisibles a este servizo durante o tempo que estime oportuno o cliente.

Servizos

A pesar ao lado escuro desta tecnoloxía, as súas aplicacións son múltiples e algunhas delas poden resultar moi interesantes. É o caso do teléfono de emerxencias “112”, que leva dous anos utilizando a localización cando reciben chamadas dun terminal móbil, un aspecto útil neses momentos nos que os segundos son vitais.

Tamén se aprecia o beneficio cando se trata de persoas con discapacidade física ou intelectual, porque pode incrementar a sensación de seguridade e apoio entre os seus achegados. Nestes casos, a autorización paira ser localizado tamén é necesaria, pero a dá a persoa coa patria potestade ou a tutela.

Outro punto valioso da localización pódeno atopar as empresas de loxística, transporte ou paquetería. É dicir, todas aquelas que teñen una flota de vehículos que realizan percorridos. A vantaxe é que este sistema lles permite realizar seguimentos a un prezo máis alcanzable que o GPS. Este segmento de público copárono compañías intermediarias entre o usuario e as operadoras de móbiles que realizan aplicacións informáticas específicas paira amoldarse ás necesidades dos seus clientes.