Tecnoloxía paira o deporte

Darlle ao corazón uns aceleróns de cando en vez é básico paira manterse en forma, pero tampouco hai que excederse, xa que pode resultar perigoso. Os pulsímetros, reloxos de pulseira que controlan as pulsaciones do corazón, convertéronse no accesorio perfecto paira as chamadas actividades cardiovasculares: correr, nadar, pedalear, facer esquí de fondo, ou calquera das súas versións estáticas de ximnasio.

A receita consiste en pescudar as pulsaciones máximas (segundo a idade, peso e sexo) e manter o ritmo entre o 60% e o 80% dese valor. Por baixo, non se queiman graxas. Por encima, pode ser perigoso. Os pulsímetros encárganse de todos estes cálculos e mostran en pantalla se as pulsaciones están ou non no rango adecuado.

O sensor do pulsímetro adoita colocarse cunha banda elástica ao redor do peito, baixo a camiseta, e envía por radio as pulsaciones ao reloxo, cun alcance duns poucos metros. Os modelos máis avanzados de pulsímetro gardan un rexistro do adestramento e pódense conectar ao PC paira gardar os resultados e controlar os progresos.

Esta tecnoloxía ten mala fama, xa que suxire anuncios de teletienda onde musculosos cabaleiros e señoritas fibrosas prometen adelgazar sen moverse da cadeira de brazos. Con todo, a estimulación muscular é una tecnoloxía seria e probada que se utiliza desde hai anos, por exemplo, na recuperación de lesións. Aínda que o doutor Carlos Sabaté, traumatólogo e fundador do centro de adestramento e rehabilitación cardiológica CardioCerc, explica que sempre é necesaria a supervisión do médico antes de utilizar un estimulador muscular.

Entón, por que teñen tan mala reputación os aparellos anunciados por televisión na madrugada? Os expertos coinciden en que, se non se combinan cunha dieta adecuada, e deporte (con suor e zapatillas), estes aparellos non serven paira adelgazar. “Non se pode concibir a estimulación muscular como un exercicio illado nin pode ser aplicada a capricho polo paciente; pola contra, o uso dun estimulador muscular debe estar englobado dentro dun plan trazado previamente polo médico”, asegura o doutor Sabaté.

Todos os estimuladores funcionan mediante uns parches condutores que se adhiren á pel. Os parches conéctanse a unha unidade central, desde a que se envían pequenas descargas eléctricas (inofensivas) ao músculo, que se contrae involuntariamente.

Non todos os estimuladores son iguais, nin todos son igual de eficaces. Os impulsos eléctricos deben ter una intensidade, una frecuencia e un ritmo específicos. Hai impulsos efectivos paira aumentar a rega sanguínea ou axudar a reducir a celulitis, mentres que outros incrementan o ton muscular ou reducen a dor das lesións. Os estimuladores máis avanzados adoitan dispor de programas concretos paira cada aplicación.

A diferenza entre a electroestimulación e o deporte natural é que as contraccións do estimulador non producen algúns dos beneficios asociados ao movemento, como son o aumento da capacidade cardíaca, o reforzo dos tendóns, a mellora da coordinación e, sobre todo, a sensación de satisfacción que se produce tras o esforzo.

Ademais, segundo explica o doutor Sabaté, os electroestimuladores teñen un efecto paralelo ao do crecemento do músculo: “a hipertrofia do ventrículo esquerdo do corazón, que é algo normal nos deportistas”. Con todo, “un uso excesivo deste tipo de técnicas pode carrexar un crecemento perigoso do ventrículo”, asegura o doutor. Sabaté matiza que este perigo só se daría en casos “de abuso verdadeiramente extremo”.

Os prezos dos electroestimuladores varían entre os 70 euros dun produto de teletienda até os 1000 euros dalgúns modelos especializados, que contan mesmo con sensores que miden a contracción do músculo e regulan a intensidade dos impulsos automaticamente.

No mergullo con escafandra autónoma é fundamental controlar o tempo e a profundidade da inmersión. Se se ascende demasiado rápido pódese sufrir una descompresión, o que produce a formación de burbullas de nitróxeno no torrente sanguíneo que ás veces resulta fatal. Todos os mergulladores deben coñecer como calcular os tempos por medio de táboas pero, por comodidade e seguridade, o uso de computadores de pulseira está moi estendido.

Estes computadores parecen reloxos dixitais, aínda que un pouco grandes, idóneos paira levalos con traxe e gravata. Os modelos avanzados poden medir a profundidade, o tempo de inmersión, as presións da botella de osíxeno, calcular os tempos e pausas de descompresión e, mesmo, a dirección na que se move o mergullador grazas a una compás dixital incorporada. Paira medir a presión do tanque, algúns modelos incorporan un receptor inalámbrico.

A maioría permiten a conexión cun PC paira poder extraer os datos da inmersión, xerar gráficos e almacenalos paira analizalos máis adiante. Os prezos varían entre os 300 euros dos modelos máis sinxelos até os 1000 euros dos máis completos.

Das simas máis profundas, ás montañas máis altas. Os escaladores tamén poden beneficiarse da tecnoloxía grazas a uno destes computadores de pulseira. Neste caso contrólase a altitude, a velocidade de ascensión, o número de ascensións (se se trata dunha parede) e a inclinación da pendente. Ademais inclúen un cronómetro, un barómetro e una compás dixital.

Paira os afeccionados a baixar, en lugar de subir, existen modelos adaptados á práctica do esquí que, ademais dos datos mencionados, controlan a velocidade media e máxima do descenso e a distancia cuberta.

Conectados ao PC, estes computadores son capaces de reproducir un perfil da ruta percorrida e levar un rexistro das escaladas ou descensos. Tamén dan a hora.

Correr é a actividade deportiva máis natural, desde os tempos nos que o home fuxía dos depredadores ou perseguía ás súas presas. Tamén é a actividade máis sinxela de practicar cando o clima permíteo. Saber canto percorremos cada día é un aliciente paira seguir suando.

A solución máis alcanzable até o momento eran os podómetros, uns dispositivos que miden o número de zancadas, polo xeral cun sinxelo péndulo. Antes eran mecánicos; agora son dixitais e poden calcular incluso o número de calorías consumidas. Pódense atopar a partir de 20 euros.

A pesar da modernización, son aparellos pouco precisos, xa que a distancia calcúlase a partir da medida da zancada, que hai que introducir manualmente. Este valor sempre é aproximado. Ademais, só serven paira correr. Se se vai en bicicleta hai que utilizar un aparello distinto que medirá neste caso as voltas que dá cada roda.

Una solución moito máis moderna son os receptores GPS deportivos. Utilizan o mesmo sistema que os dispositivos de navegación paira o coche, pero neste caso miden unicamente os movementos do deportista sobre o chan e calculan con exactitude a distancia percorrida e a velocidade. Ademais, funcionan tanto paira os corredores como paira os ciclistas, esquiadores ou windsurfistas. Iso si, salguen algo máis caros, a partir de 150 euros.

Existe una tecnoloxía moi útil paira adestradores que preparan a deportistas de alto rendemento e que deben competir, para o que precisan sacar o máximo beneficio do seu adestramento. Por exemplo, nun equipo de fútbol de primeira división, pódese colocar a cada xogador un sensor inalámbrico paira controlar o seu ritmo cardíaco. Despois, cunha antena de longo alcance conectada a un PC portátil, é posible recibir os sinais de todos os xogadores simultaneamente, ver os seus constantes representadas en pantalla e levar un rexistro de como responde cada un ao adestramento. En realidade, a tecnoloxía é tan barata que tamén está ao alcance do adestrador dunha escola infantil.

As aplicacións informáticas son o complemento imprescindible paira todos estes dispositivos de medición. Con sinxelos programas paira PC, como PCCoach, TrainingPeaks ou CrossTrainer, que se poden conseguir a partir de 30 euros, pódese levar un rexistro moi preciso do adestramento realizado cada día: calorías consumidas, progresos realizados e metas alcanzadas. Tamén hai versións dispoñibles paira PDA.

Algúns destes programas tamén inclúen plan de dieta axustado ás necesidades persoais e a actividade que se está realizando. A teoría baséase na suposición de que ao ver os datos en pantalla, e poder constatar que se vai a mellor, o deportista anímase a superarse.

A maioría das aplicacións son compatibles cos modelos máis coñecidos de pulsímetros e poden tomar os datos da sesión conectando o pulsímetro ao PC por medio dun cable. Así, coñecer o tempo e o esforzo realizados é tan sinxelo como pulsar un botón.

Empresas como Polar, fabricante de pulsímetros, dispoñen dun programa de adestramentos personalizado a través da súa páxina web, que tamén está en español. Tras un rexistro gratuíto, o sistema ofrece programas de adestramento paira ciclismo, carreira ou fitness, un diario das sesións de adestramento e un seguimento dos logros conseguidos. A aplicación tamén pode facer o rexistro desde o pulsímetro, conectándoo ao PC tras o adestramento e enviando os datos ao servidor web.

Se todo isto pode parecer complicado, probablemente é mellor empezar polo máis sinxelo, que é calzarse as zapatillas. Toda a tecnoloxía aplicada ao deporte non pode substituír a forza de vontade e o esforzo persoal. Non estamos deseñados paira pasarnos a vida sentados, así que ánimo, e a suar. O corpo agradecerao.