En época romana, durante os reinados dos emperadores Trajano e Adriano, creouse no occidente peninsular una gran ruta de comunicación que unía a cornixa Cantábrica coas terras do sur de Hispania. Pola denominada Ruta da Prata circularon toda clase de mercadorías, tropas, comerciantes e viaxeiros, nun continuo tránsito que favoreceu a difusión da cultura romana, a súa lingua e modos de vida, á vez que facilitaba o control do territorio que necesitaba a administración do Imperio.
Esta ruta seguiuse usando ao longo dos séculos, tanto por árabes como por cristiáns durante a Idade Media, paira continuar despois desempeñando un importante papel na rede de comunicacións da Península Ibérica. Pon en comunicación as terras andaluzas de Sevilla e Córdoba, as estremeñas de Mérida e o castelán-leonesas de Salamanca, Zamora, León e Astorga co norte, ata que, en Galicia, culmina en Santiago de Compostela. A súa denominación deriva do termo árabe “Bal lalta”, que significa “vía ancha, empedrada ou pública”.
Desde o seu inicio, en terras andaluzas, os peregrinos que deciden elixir esta ruta paira chegar até Compostela poden visitar, en cada una das cidades polas que transcorre, numerosos monumentos históricos e a máis variada gama de culturas e crenzas.
En Sevilla, a Giralda, edificada polos árabes e reconstruída no seu parte superior polos cristiáns, viu pasar, ao longo dos séculos, a numerosos peregrinos pola Ruta da Prata. Fronte a ela, a Torre do Ouro é outro dos monumentos máis admirados polos camiñantes. A mesquita de Córdoba é, igualmente, paso obrigado paira os que, ben por turismo ou por espiritualidade, decídense a percorrer paso a paso cada una das pedras deste percorrido.
As terras andaluzas deixan paso ás estremeñas de Mérida, nas que a Ruta da Prata, do mesmo xeito que ocorría na época dos romanos, segue sendo o eixo vertebrador. Este lugar posúe importantes mostras artísticas que ejemplifican o seu importante legado histórico, entre elas o anfiteatro e o teatro romano de Mérida. En Estremadura, a Ruta discorre por 300 quilómetros, en perfecta harmonía co coidado patrimonio de cidades como Cáceres e Mérida. A chegada a terras castelán-leonesas discorre por Salamanca, Zamora, León e Astorga, aínda que outro ramal descende tamén até Portugal paira, de novo, volver á Península e penetrarse por fin en Galicia.
A entrada a Galicia discorre por Campobecerros, Laza, Vilar de Barrio e Xunqueira de Ambía, coa súa soada colexiata, ou ben pola vía de Verín, Trasmiras, Xinzo de Limia, Sandiás e Allariz, berce de reis. Outros accesos tiveron tamén certa tradición xacobea, especialmente o do Val do Sil, por Pobra de Trives, e o Portela de Home, Bande e Celanova.
En Ourense, os peregrinos, tanto hoxe como outrora, visitan a catedral co seu Pórtico do Paraíso, verdadeira primicia do compostelán Pórtico da Gloria, e co seu Cristo dos Desamparados. Finalmente, os peregrinos cruzan a alta ponte romana camiño de Compostela, sen esquecer que cerca, nun desvío á dereita, atópase o cisterciense mosteiro de Osera.
A través das terras do Deza chégase ás proximidades de San Lorenzo de Carboeiro. Hoxe en día visitar as súas ruínas é penetrar no mundo do románico ojival galego feito de granito labrado.
Por terras da Estrada e Boqueixón, éntrase en Santiago. Una vez na cidade, os peregrinos percorren o barrio do Sar e a porta de Mazarelos. Xa no templo catedralicio, coinciden cos que se deciden por algunha das oito rutas diferentes que levan ao sepulcro.
