Por motivos relixiosos, o Camiño de Santiago logrou unha fama internacional que lle encumbra como a ruta máis elixida, ademais de por fieis lle, por toda persoa que quere gozar dun período dedicado a coñecer os pobos, as paisaxes e as xentes de España. Con todo, hai outro camiño tan ancestral e belo que permaneceu na sombra da Ruta Xacobea: a Vía da Prata.
Imagen: Piers Nicholson
A Vía da Prata trazouse durante a Hispania romana para unir a estremeña cidade de Mérida e a leonesa Astorga, capitais de primeira orde durante o Imperio. Fronte ao Camiño de Santiago, que percorre o norte do país de leste a oeste, esta vía vertebra a metade occidental da península de norte a sur. Camiñar por ela permite ver o contraste das paisaxes e construcións das montañosas comarcas leonesas e a cálida Estremadura e visitar algunhas das cidades máis belas do país, como Salamanca. Máis aínda, o camiñante se retrotrae ata a grandeza do Imperio Romano contemplando os restos da súa arquitectura e a súa arte, cuxo punto culminante é o anfiteatro de Mérida.Xa na prehistoria advertíase unha ruta pola que atravesar as terras estremeñas e castelán-leonesas sen obstáculos. Con todo, foi o cónsul Carpio quen, no ano 139 a.C., construíu unha vía desde a conca do Guadiana á do Tajo. Máis adiante, nos tempos convulsos das guerras civís romanas, situáronse asentamentos en Medellín, Cáceres e unha zona próxima ao Porto de Béjar. Co tempo, a Vía chegou ata Astorga, núcleo administrativo do noroeste do país.
Pouco ten que ver co metal
Durante a Idade Media, os peregrinos do sur utilizaban a Vía para alcanzar Santiago de Compostela. Xa no século XIX, as tropas de Napoleón utilizaron a ruta na súa invasión. A decadencia da ruta acusouse ese mesmo século coa construción da liña ferroviaria Palazuelo-Astorga e a estrada nacional Xixón-Sevilla, que fixeron que o itinerario caese no esquecemento. A ruta pouco ten que ver co metal que lle dá nome. Segundo os expertos, os árabes chamábanlle balath, que significa enlosar, e a palabra foi evolucionando a balata, blata e, finalmente, prata.A Vía da Prata transcorre unindo as principais cidades de Estremadura e a metade occidental de Castela e León: Mérida, Cáceres, Plasencia, Béjar, Salamanca, Zamora, Benavente e Astorga. Esta ruta axiña que mergulla ao viaxeiro en terras de secaño, campos de cereais, ou fértiles terras verdes. De cando en vez o camiñante descubrirá sorprendentes palacetes, castelos ou lugares de sumo interese como o Mosteiro de Moreruela en Zamora ou o singular municipio de Galisteo. Este percorrido permite observar as pegadas deixadas polas culturas romana, árabe e cristiá.Do mesmo xeito que o Camiño de Santiago, aínda que a maioría decídese a percorrer a Vía a pé, hai quen se decanta pola bicicleta ou mesmo por percorrer a ruta dacabalo. Aínda que non hai unha axuda ao peregrino tan articulada como na Ruta Xacobea, existe unha tradición de hospedaxe que fai sinxelo atopar un teito onde durmir. Unha opción tamén económica é recorrer á rede de albergues, e se se dispón dun orzamento maior, toda a zona está repleta de casas rurais tranquilas e con encanto.
Crecente interese
O crecente interese de historiadores e viaxeiros cara a esta ruta provocou unha eclosión de guías, páxinas web e todo tipo de iniciativas relacionadas. En Zamora estúdase mesmo crear un museo dedicado á Vía. En Estremadura, o Proxecto Alba-Prata céntrase en rehabilitar, restaurar, protexer e sinalizar os recursos de interese situados nela ao seu paso pola comunidade autónoma. A páxina web Vía da Prata en Estremadura que detalla a historia da Vía, recompila noticias e eventos relacionados con ela, lista recursos de interese como albergues e museos e informa o Proxecto Alba-Prata. O portal Guiarche conta tamén cunha sección titulada Vía da Prata, onde se pode atopar información detallada sobre cada pobo que cruza a ruta, crónicas dos viaxeiros e mesmo un foro. Esta última páxina recomenda ademais a consulta da “Guía da Vía da Prata. Pobo a pobo”, un libro escrito polo xornalista da Axencia EFE Tomás Álvarez e publicado polo editorial Lobo Sapiens.
