Dereitos do esquiador

Aínda que esquiar considérase un deporte de risco, non por iso as estacións están libres de culpa. Sobre elas pesa a obrigación xeral de seguridade, é dicir, segundo a Lei, quen crea una fonte de riscos, ten o deber xurídico de adoptar as medidas paira evitar os perigos. Pero o esquiador non debe baixar a garda. Accidentes e caídas con resultado de danos e lesións físicas poden ser consecuencia tanto da súa propia imprudencia como de causas alleas a el (é o que se coñece nunha linguaxe xurídica como inherentes ao risco da actividade). Por esta razón, cada vez máis esquiadores decídense a contratar seguros específicos fronte a posibles accidentes, que cubran gastos médicos, rescate en pistas e hospitalización en destino. Cando un esquiador dispón una cobertura aseguradora como esta, haberá de dirixirse á compañía de seguros paira dar parte do sinistro e solicitar a correspondente cobertura dos gastos médicos ou outras coberturas aseguradas. Debe quedar claro, pois, que o comportamento responsable, o cumprimento das medidas de seguridade e das obrigacións dos contratos incumben tanto aos practicantes do esquí como ás estacións de esquí,as escolas e os monitores destas actividades.

Quen é o responsable en cada caso

As responsabilidades dependen das circunstancias de cada caso, o que determinará a quen e que reclamar, tendo en conta que en ocasións a responsabilidade e a culpa é da propia vítima, que actúa desatendendo os consellos e instrucións.

En xeral, os supostos de responsabilidade civil, contractual e extracontractual, son variados. Convén saber quen é responsable en cada caso:

• Estación de esquí: a reclamación de danos e prexuízos contra as estacións de esquí pódese levar a cabo se se produce un accidente durante a práctica do esquí con resultado de danos ou lesións físicas, sendo a causa do contratempo a inseguridade das instalacións ou o mal funcionamento dos seus remontes (telesquí, telesillas, telecabinas), así como a omisión de protección, balizamento de pistas, peche das mesmas, etc. Convén ter en conta que evitar o dano aos usuarios das pistas esixe ás estacións a adopción de todos os coidados necesarios orientados á prevención.
• Estacións de esquí e monitores: en ocasións comparten a responsabilidade. Un accidente ocorrido no transcurso dun curso de esquí ou outro deporte branco pode ser consecuencia das deficiencias da propia estación, da organización do curso ou da escasa dilixencia dos monitores. O monitor que non atende de maneira correcta aos principiantes, incumprindo as súas obrigacións de vixilancia e coidado, actúa con neglixencia e, en tales casos, as reclamacións poden dirixirse conxuntamente contra a estación de esquí, o monitor, a estación e a mesma entidade organizadora dos cursos.
• No resto de casos, o accidente ou caída pode deberse ao risco inherente á actividade ou a unha imprudencia da vítima e, mesmo, doutro esquiador. Outra posibilidade é que entre as distintas partes implicadas teña lugar una concorrencia de culpas, incluíndo á vítima. É dicir, cada imputado carrexará coas consecuencias en función da súa participación nos danos.
• Riscos xerais do consumidor-turista: corresponde asumilos a hoteis, empresas transportistas e axencias de viaxe que incumpran as súas obrigacións contractuais. Por iso Intemundial Seguros sinala que xa non só se solicita a cobertura médica. Os clientes esixen outras coberturas engadidas talles como os gastos por perda de servizos inicialmente contratados, o reembolso do forfait ou das clases de esquí e os trámites por cambio de hotel, indemnización por overbooking, demoras na saída ou na entrega da equipaxe e cancelacións de reserva polo propio consumidor que obrigan, por lei, a indemnizar á axencia salvo en caso de forza maior.

É bastante común comprar paquetes de esquí nunha axencia de viaxes. Polo xeral, resulta máis barato facelo a través destes intermediarios que acudir por conta propia. Por iso, é importante lembrar que eventualidades como as recentemente sinaladas nacen de incumprimentos contractuais de hoteis, transportistas e axencias de viaxes.

A lei que regula as viaxes combinadas, paquetes que inclúen aloxamento, transporte e outros servizos, protexe ao usuario afectado por incumprimentos do contrato. A reclamación previa pode dirixirse á axencia de viaxes comerciante polo miúdo e a axénciaa almacenista, tendo en conta que a lei establece que a responsabilidade será solidaria cando concorran conxuntamente no contrato diferentes organizadores ou detallistas. Son os organizadores e os detallistas de viaxes combinadas os que han de responder fronte ao consumidor, coa excepción de que, en función das circunstancias de cada caso, chégase a considerar a axénciaa comerciante polo miúdo como simple intermediaria entre o usuario e a almacenista organizadora e, nesa medida, como non responsable fronte ao consumidor.

É importante aclarar que a redacción da lei de viaxes combinadas, respecto das responsabilidades das axencias de viaxes, é o suficientemente ambigua como para que cada tribunal chegue a conclusións distintas sobre quen debe responder fronte ao consumidor, a almacenista, a comerciante polo miúdo ou ambas as con carácter solidario. Paira evitar sobresaltos, ASGECO, Asociación Xeral de Consumidores, ofrece estas recomendacións aos usuarios que se dispoñan a contratar os servizos dunha axencia de viaxes:

1. Comprobe que o catálogo que utiliza a axencia contén as condicións xerais de contratación. Teña en conta que estes catálogos teñen a validez dun contrato. Consérveos paira poder esixir que se cumpran os seus dereitos.
2. Infórmese sobre o prezo, en especial de si existen cláusulas de subidas ou alteracións.
3. É recomendable contratar os servizos de establecementos adheridos ao Sistema Arbitral de Consumo, xa que, en caso de problemas, estes poderán resolverse con maior facilidade.
4. Ao formalizar o contrato, as axencias están obrigadas a entregar ao usuario billetes ou bonos de transporte, bonos de aloxamento, etc., correspondentes aos servizos encargados, así como una factura que indique o prezo total abonado e na que aparezan desglosados o prezo de cada servizo e a recarga por gastos de xestión, se os houbese.
5. Convén pagar una sinal por adiantado, a condición de recibir una confirmación por escrito da reserva efectuada nos hoteis; isto evitará atoparse cunha sobreocupación e a consecuente falta de prazas. Ao realizar a reserva, a axencia pode pedir un adianto de até un 40% do total. É fundamental asinar un contrato oficial e quedar cunha copia.
6. Pida información sobre gastos de anulación por servizos solicitados e reservados (hoteis, excursións…) se decide suspender a viaxe e pregunte sobre as posibles repercusións no caso de que antes ou durante a realización da viaxe calquera dos provedores incluídos nos itinerarios realice una folga.
7. Esixa que a xurisdición dos tribunais á que se somete expresamente a axencia no catálogo paira calquera tema legal que se suscite, sexa a da provincia do usuario.
8. Comprobe que a axencia posúe un seguro con cobertura ampla.
9. En todo momento o usuario pode desistir dos servizos da axencia con dereito a reembolso das cantidades que abonase, pero deberá pagar una indemnización.
10. Se se considera vítima dalgún abuso, lembre que a principal responsable legal é a axencia de viaxes, á que deberá solicitar una folla de reclamacións, e, si no prazo de dez días non obtén resposta ou esta non é satisfactoria, acuda a unha Asociación de Consumidores e Usuarios, onde lle asesorarán sobre os seus dereitos e a tramitación da súa denuncia.

A Federación Internacional de Esquí recomenda o seguinte decálogo de normas de comportamento paira una correcta convivencia entre esquiadores:

1. Precaución cos demais. O esquiador debe comportarse de tal maneira que non se poña en perigo a si mesmo, e que non prexudique aos demais.
2. Dominio da velocidade e da forma de esquiar. Debe ter visibilidade. Adaptar a súa velocidade e a súa forma de esquiar ás súas posibilidades, así como ás condicións xerais do terreo, da neve, da climatoloxía e ao concorridas que estean as pistas.
3. Control da traxectoria. O esquiador situado na parte superior da pista, cuxa posición dominante lle permite a elección da súa traxectoria, debe elixila de forma que non poña en perigo ao situado na parte inferior da pista.
4. Adiantamento. Pódese realizar por arriba ou por abaixo, pola dereita ou pola esquerda, pero sempre deixando una distancia que permita ao adiantado dispor de sitio paira os seus movementos.
5. Incorporación e saída da pista de descenso. O esquiador que se incorpore a unha pista de descenso ou abandone esta tras unha detención debe asegurarse de poder facelo sen que haxa perigo paira el ou paira os demais.
6. Paradas. Debe evitar deterse sen necesidade sobre as pistas, nos tramos estreitos ou con falta de visibilidade. En caso de caída, o esquiador debe abandonar a pista coa maior rapidez posible.
7. Subida e descenso a pé. O esquiador que sobe ou baixa utilizará unicamente o bordo da pista.
8. Respecto das sinalizacións. Debe respectar as sinalizacións e indicacións da pista.
9. Accidentes. Nestes casos, o esquiador debe prestar a axuda necesaria e notificalo, na medida das súas posibilidades, ao persoal da estación.
10. Identificación. O esquiador que sexa testemuña dun accidente, xa sexa responsable ou non do mesmo, debe acreditar a súa identidade.

Outros consellos paira o esquiador

• Consulte os informes meteorolóxicos e as informacións sobre as pistas (estado, apertura, peche…). Teña e conserve o plano das pistas e consúlteo antes de elixir e comezar un descenso.
• Hidrátese e aliméntese de maneira equilibrada paira realizar esforzos en altura, ao sol e ao frío (protéxase con cremas paira o sol).
• Conte con material adaptado ás súas necesidades, ben medido e proteccións (casco paira os nenos, luvas, lentes).
• Preparación física e quecemento; controle o esforzo, esquíe ao seu nivel.
• Non salga fóra das pistas que se atopan balizadas e sinalizadas.
• Como todo deporte, o esquí non se improvisa. Aprenda a técnica con profesionais acreditados.
• Subscriba un seguro de asistencia sanitaria.
• Nas instalacións de subida, observe o regulamento fixado á saída das instalacións.