O municipio de Villar de Cañas (Conca) acollerá o Almacén Temporal Centralizado (ATC) paira gardar os residuos radioactivos das centrais nucleares españolas. Así o aprobou o Consello de Ministros a proposta do Ministerio de Industria. Os defensores desta instalación explican que é necesaria, segura, xera riqueza e non se pode considerar un cemiterio. Os seus detractores opinan o contrario e aseguran que ao apostar pola enerxía nuclear fréase o desenvolvemento das enerxías renovables.
Así será o ATC
O ATC español terá una capacidade dez veces maior que o holandés
O ATC español terá una capacidade dez veces maior que o holandés, pero o seu deseño será o mesmo: una zona paira recibir os residuos que chegan en tren ou camión; una zona paira tratar estes refugallos; e o almacén en si. Tamén contará cun centro tecnolóxico paira investigación e experimentación. Os residuos radioactivos encerraranse en tres barreiras superpuestas: uns muros exteriores de formigón de polo menos metro e medio de grosor capaces de resistir todo tipo de agresións externas, un colector de aceiro e una cápsula tamén de aceiro dentro da mesma.O Ministerio de Industria prevé una investimento total duns 700 millóns de euros. O municipio de Villar de Cañas recibirá 2,4 millóns de euros anuais do Estado, mentres que os municipios que se atopen nunha área de doce quilómetros á redonda recibirán 3,6 millóns. Ademais, en concepto de cofinanciación, os concellos poderán contar con até outros 1,8 millóns de euros se presentan un proxecto que implique o desenvolvemento local da zona. Paira a construción das instalacións estímase unha media diaria duns 300 traballadores durante o cinco anos da primeira etapa, con algún pico de até 500 traballadores.
Segundo os responsables do Foro Nuclear, a súa instalación é “moi sinxela”. En canto ao seu efecto na saúde, a central holandesa aínda non conta con datos epidemiolóxicos suficientes. Agora ben, estudos realizados nunha central similar de Suecia, construída en 1985, non detectaron aumento de enfermidades asociadas á radiación entre a poboación limítrofe.
Tras darse a coñecer o seu emprazamento, o ATC terá que pasar por varios trámites, entre eles una declaración de impacto ambiental. Nunha primeira fase, que podería durar uns cinco anos, prevese a preparación do terreo e a construción dun primeiro edificio de almacenamento do ATC e do centro tecnolóxico. Tras esta fase, construirase un segundo edificio de almacenamento que debería estar listo seis anos despois do inicio de explotación da infraestrutura. Na terceira e última etapa elevaríase o terceiro edificio de almacenamento, que debería acabarse catorce anos despois do inicio das operacións do ATC.
Por que é necesario un ATC
Ademais, tras o incendio e posterior desmantelamento de Vandellós 1 en 1989, parte do seu uranio enviouse á planta da Hague, na Normandía francesa. Os seus responsables, a empresa Areva, pasa desde o 1 de xaneiro de 2011 una penalización duns 65.000 euros diarios, que se recuperarán si o combustible volve a España antes de cinco anos.
Paira facer fronte a esta situación, a solución ofrecida é o ATC. Alí gardaríase o combustible utilizado nas centrais nucleares españolas durante 60 anos, tempo estimado de vida útil desta instalación.
A decisión sería a mesma que a tomada cos residuos nucleares de baixa e media actividade. Estes refugallos, procedentes de hospitais, centros de investigación, industrias ou as propias centrais nucleares, deposítanse desde 1992 nunha instalación situada no Cabril (Córdoba). A Nuclear Regulatory Commission de EE.UU. considera este almacén como uno dos mellores do mundo.
Un almacén temporal, non un cemiterio
Segundo os seus defensores, aínda que a expresión popular refírese a el como “cemiterio nuclear”, non é correcto, porque non será un lugar no que se depositen paira sempre os residuos. Como o seu nome técnico indica, é un Almacén Temporal Centralizado (ATC). A idea é conservar nun único lugar os residuos acondicionados, sen que se produzan reaccións en cadea, paira mellorar a súa xestión e evitar os riscos de telos en varios lugares.
En teoría, a instalación estará deseñada paira durar 100 anos, pero se impuxo una limitación administrativa de 60 anos. Neste período, estímase que a tecnoloxía necesaria paira o seu tratamento definitivo xa estará desenvolvida.
Razóns en contra do ATC
Os detractores do ATC critican que ningunha instalación é perfecta nin está exenta de riscos, e o ATC non é una excepción. Ao risco do propio almacén, únense os posibles perigos de transportar os residuos desde diferentes puntos de España até el. E lémbrase o carácter radioactivo, e por tanto, nocivo paira o medio ambiente e a saúde, destes refugallos. Ademais, ninguén sabe que poderá suceder durante os centos de miles de anos que estarán activos.
Os municipios que albergan instalacións nucleares fanse dependentes e non xeran tantos ingresos, segundo os críticos a esta instalación. A actividade nuclear supón na práctica pechar calquera posibilidade de levar a cabo na zona un desenvolvemento rural verde. As enerxías renovables volven saír prexudicadas no aspecto laboral: fronte aos 300 empregados que podería levar o ATC, lémbrase que o final das subvencións á solar fotovoltaica destruíu 20.000 postos de traballo o ano pasado.
A actividade nuclear supón pechar calquera posibilidade de levar a cabo na zona un desenvolvemento rural verde
Rebecca Harms, copresidenta dos Verdes Europeos, pon o caso do seu municipio natal, Gorbelen. Situado na Baixa Sajonia alemá, elixiuse paira instalar, fai 33 anos, una central nuclear e un almacén de residuos. A pesar de recibir fondos, Harms asegura que “eramos das rexións máis pobres de Alemaña e hoxe seguimos séndoo”.As críticas tamén apuntan ao centro tecnolóxico asociado do ATC. Os seus detractores sinalan que, en realidade, será un reactor nuclear de transmutación. Esta tecnoloxía, que pretende facer decaer a vida da actividade radioactiva dos residuos, investígase desde o inicio da enerxía nuclear, fai máis de medio século, e aínda non logrou avances significativos.