Artigo traducido por un sistema de tradución automática. Máis información aquí.

Choiva artificial

Diversos sistemas tratan de conseguir que chova a vontade, aínda que algúns expertos lembran os seus inconvenientes e dubidan sobre a súa efectividade
Por Alex Fernández Muerza 12 de Marzo de 2007

Os científicos levan décadas desenvolvendo técnicas para conseguir choiva artificial, de maneira que se poida contar con este valioso recurso cando se necesite, xa sexa para combater a seca, un incendio, ou mesmo para limpar un lugar.

O sistema máis utilizado na actualidade consiste en bombardear as nubes con yoduro de prata, ben desde unha avioneta ou desde o chan con foguetes ou por medio de xeradores que funcionan a modo de estufa. Desta maneira, a auga cristalízase formando neve ou sarabia pequena, que se funde segundo descende ata converterse en choiva. Así mesmo, a sementeira de nubes utilízase para eliminar a néboa e nubes en aeroportos, neste caso con dióxido de carbono. Pola súa banda, algúns agricultores utilízano para evitar que a sarabia caia sobre as súas colleitas.

China é un dos países que máis utiliza este sistema. Segundo as autoridades chinesas, un incendio que arrasou 8.300 hectáreas de bosque no norte do país o ano pasado foi apagado grazas a choiva artificial. Hai uns meses, as treboadas encheran Pequín de area do deserto de Gobi. Para limpalo, os responsables da cidade aseguraron recorrer ao “bombardeo” das nubes con yoduro de prata e outras sustancias.

O uso excesivo de produtos químicos pode provocar danos na auga, o chan ou os seres vivos
Así mesmo, as institucións chinesas afirman que utilizan tamén este sistema para evitar as precipitacións nun determinado lugar. Neste sentido, o concello pequinés prometeu que bombardeará as nubes para garantir que non chova na cerimonia de apertura dos Xogos Olímpicos o 8 de agosto do 2008. A lenda de que na Praza Vermella de Moscova nunca chove durante as celebracións de Maio podería deberse ao yoduro de prata.

No entanto, algúns expertos consideran estas afirmacións unha manobra propagandística, ao subliñar que estes sistemas están suxeitos a varias limitacións que non permiten tal grao de efectividade e concreción: Ten que haber nubes próximas ao lugar onde se desexa a auga; pantanos en zonas por onde pasan nubes que non descargan; e que o producido sexa choiva e non sarabia. Neste sentido, o bombardeo de nubes puido ser a orixe das fortes granizadas que caeron sobre Pequín no verán de 2005, causando graves danos materiais.

ImgImagen: Jan BakkerAdemais de China, outros países confían no desenvolvemento desta tecnoloxía. Científicos cubanos retomaron as investigacións para provocar choivas artificiais que axuden a contrarrestar unha seca que se prolonga xa máis dunha década. Os traballos iniciáronse en 1978 xunto a científicos da Unión Soviética, pero suspendéronse ao comezo dos 90 tras a caída da URSS. En España, a Comunidade de Madrid anunciou o ano pasado a posibilidade de provocar choiva artificial seguindo un método que se emprega en Israel.

Con todo, os científicos destacan que a sementeira de nubes presenta diversos inconvenientes. En primeiro lugar, aseguran que o uso excesivo de produtos químicos pode provocar danos na auga, o chan ou os seres vivos. Ademais, a modificación do réxime de choivas crea problemas legais, posto que se poderían recibir denuncias das zonas limítrofes por roubo “” das súas nubes. A cuestión foi exposta en Nacións Unidas e noutros foros internacionais, e aínda que non hai unha decisión definitiva, moitos países prohibiron estas prácticas.

Illas de calor e nubes artificiais

Outra idea que parece suscitar algo máis de optimismo entre a comunidade científica consiste en crear nubes artificiais que logo xeren a choiva. Varios investigadores da Universidade Ben Gurion de Israel, a Universidade Libre de Bruxelas e a NASA pretenden ser os primeiros en lograr esta fazaña. O Proxecto “Geshem” (choiva en hebreo) consiste en cubrir superficies de entre 4 e 9 quilómetros cadrados cun material térmico negro que absorbe a luz do sol. Desta maneira, elevarase aire con 40 a 50 graos centígrados maior que a temperatura reinante, xerando nubes que acabarían provocando precipitacións.

O sistema baséase no fenómeno coñecido como “illa de calor” das cidades, que poden ter ata 10 graos máis de temperatura debido ao asfalto e os edificios. A idea xa fora proposta nos anos 60, pero faltaba o material adecuado para lograr o aumento de temperatura. A empresa israelí Aktar, especializada en superficies particulares, foi a encargada de desenvolvelo.

Segundo os seus responsables, o proxecto está especialmente indicado para zonas desérticas que teñan mar a menos de 150 quilómetros. Así mesmo, engaden, o seu custo podería alcanzar os 40 millóns de euros, aínda que non ten gastos de mantemento e “é ecolóxica”.

Nestes momentos atópase en fase de experimentación no deserto do Negev (Israel), e espérase que os resultados cheguen en dous ou tres anos. Pola súa banda, científicos españois das universidades de Salamanca, Rei Juan Carlos de Madrid e Bruxelas colaboran tamén neste proxecto, pensando en trasladalo ao litoral mediterráneo.

Con todo, diversos expertos en Ciencias Atmosféricas dubidan das súas posibilidades reais, ao lembrar que os mecanismos da choiva son máis complexos que o que este proxecto propón. Ademais, lembran o impacto ambiental da superficie onde iría o material, ou o feito de xerar choivas onde non adoita habelas naturalmente. Neste sentido, lembran, se se provocan precipitacións nunha determinada zona, deixará de facelo nalgunha outra parte.

Da General Electric á guerra de Vietnam

O método da choiva artificial foi inventado en 1940 por dous científicos de General Electric, Vincent Schaafer e Irving Langmur. Cinco anos despois, o meteorólogo da Universidade de Albany, Bernard Vonnegut, utilizou un avión para lanzar yoduro de prata a un banco de nubes. Media hora despois xa chovía, aínda que noutro sitio.

Na década dos 50 e 60 a Oficina Meteorolóxica Federal dos EEUU creou o “Proxecto Cirrus” sobre modificacións do tempo e fundáronse empresas para producir por encargo choivas artificiais, obtendo nalgúns casos resultados satisfactorios. No entanto, o feito de que se utilizase como arma bélica na Guerra do Vietnam determinou a aparición dos seus primeiros detractores, conscientes dos efectos das sustancias químicas no medio ambiente e a saúde.

Segue a Consumer en Instagram, X, Threads, Facebook, Linkedin ou Youtube