Chorar en si mesmo non é negativo, pois ten os seus beneficios: ofrece alivio ante sensacións negativas como a tristeza ou o enfado. Con todo, chorar con moita frecuencia pode ser síntoma de trastornos mentais ou emocionais como a tensión, que teñen consecuencias negativas sobre todo durante o embarazo. Por iso convén estar moi atentos ante esta situación. Este artigo ofrece información acerca de por que o pranto é un calmante natural, cando se considera un síntoma perigoso durante a xestación e que consecuencias teñen sobre o bebé os trastornos do estado de ánimo que o choro pode expresar.
O pranto, un calmante natural
Chorar ten os seus beneficios. Entre outras cousas porque, ao facelo, o corpo humano libera algunhas hormonas como adrenalina, noradrenalina e oxitocina e como resultado, despois do pranto, sobrevén unha sensación de benestar. A acumulación de tales hormonas prodúcese a partir dunha situación de tensión, orixinada por sentimentos como a tristeza e o enfado, aínda que tamén se chora de alegría, ao empatizar con outras persoas ou ante emocións moi intensas. O pranto funciona como un calmante natural.
Con todo, existe a crenza de que chorar demasiado durante o embarazo é malo e pode ter consecuencias negativas para o bebé. E é que, tamén por cuestións hormonais, a sensibilidade da gestante está a flor de pel: cambia de humor de maneira repentina e ás veces sen motivo aparente, os sentidos do gusto e o olfacto dispáranse, aumenta o pracer nas relacións sexuais, etc. Estas alteracións poden levar á muller a chorar con frecuencia e a xerar preocupación nas persoas que a rodean. Pero que hai de certo nesa crenza?
Cando o pranto excesivo tórnase un síntoma perigoso
O pranto na embarazada non é en si mesmo malo para o pequeno. Pero, segundo o psicólogo Jordi Artigue, membro da Sociedade Española de Psiquiatría e Psicoterapia do Neno e do Adolescente (SEPYPNA), “cando o pranto ou a tristeza mantéñense constantes varias veces ao día, durante polo menos seis ou sete días seguidos, si existen motivos para consideralo como síntoma dun trastorno do estado de ánimo“. En función das características de cada caso, poderíase determinar dun trastorno transitorio ou grave. É dicir, o choro non é malo en si mesmo, pero aos problemas que pode estar a expresar si hai que prestar atención.
Ademais, o pranto pode formar parte dunha especie de círculo vicioso. Hai persoas que senten mal e choran, pero o pranto, en lugar de acougalas, fai que a tristeza e os sentimentos negativos ataféguenas aínda máis, o cal lles xera aínda máis ganas de chorar. En palabras de Artigue, “ao chorar aliviámonos da dor que sentimos, pero, se non atopamos outra forma de alivio, acabaremos atopando pracer en chorar“. “O pranto -engade este especialista- nunca pode ser a única solución a un duelo”. Se o único que fai unha persoa é chorar, o pranto “pódese converter nun círculo pechado patolóxico“.
Estas situacións poden conducir a trastornos como depresión ou ansiedade, problemas que afectan a unha de cada cinco mulleres embarazadas e que son negativos de seu e que durante a xestación poden carrexar importantes prexuízos.
Consecuencias para o bebé dos trastornos durante o embarazo
Un estudo realizado por expertos da Universidade de Michigan (EE.UU.) determinou que a depresión das mulleres durante o embarazo tiña efectos sobre o sistema neuroendocrino dos bebés, o cal controla o estado de ánimo, as emocións e a resposta á tensión. En concreto, os nenos ao nacer presentaron niveis altos da hormona adrenocorticotropa, o cal quere dicir que sufriron un alto nivel de tensión e tiveron tamén un menor ton muscular e alteracións neurológicas e de conduta.
Unha investigación realizada por científicos suecos comprobou que os trastornos de saúde mental da muller durante a xestación son causa de baixo peso do bebé ao nacer. Outro estudo tamén achou unha relación entre a depresión durante o embarazo e un maior risco de padecer asma nos nenos. Un traballo máis recente vinculou tamén o moito pranto dos bebés coa ansiedade e os trastornos depresivos da nai.
E científicos da Universidade de Manchester (Reino Unido) concluíron que os fillos de mulleres que sufriron situacións difíciles durante o embarazo (morte de seres queridos ou malas noticias, como o diagnóstico de enfermidades graves en persoas próximas) tiñan maiores riscos de padecer esquizofrenia no futuro.
Por estes e outros motivos é que convén estar atentos cando unha gestante chora moito. Non porque o mesmo choro poida afectar o bebé, senón polos problemas que ese pranto pode evidenciar e cos cales podería mesmo contribuír.
A pesar da boa cantidade de estudos que acharon vínculos entre os trastornos mentais e emocionais da muller embarazada e a saúde posterior dos seus fillos, aínda os investigadores non teñen claro o mecanismo polo cal esa afectación se produce. É nesa dirección cara a onde apuntan os traballos científicos actuais.
Neste sentido, Jordi Artigue, quen ademais de pertencer á SEPYPNA é membro do Instituto de Psicanálise de Barcelona, móstrase optimista. Cre que a cuestión de como afectan os sentimentos e estados emocionais da gestante ao feto “é dos que darán maiores satisfaccións na investigación nos próximos anos”. As neurociencias, en opinión deste experto, desempeñarán un papel crave.
