Artigo traducido por un sistema de tradución automática. Máis información aquí.

Emocións, personalidade e saúde

Aspectos como as emocións positivas ou unha personalidade optimista protexen a saúde e achegan unha maior esperanza de vida
Por Montse Arboix 26 de Marzo de 2014
Img smile hd

Hai moitos factores que inciden no desenvolvemento dunha enfermidade: predisposición xenética, causas ambientais e malos hábitos, entre os máis coñecidos. Con todo, elementos da personalidade, como ser pesimista, convivir con hostilidade, a ira ou a tristeza e, mesmo, reaccións propias do organismo, como a tensión ou a ansiedade mantida, fan ás persoas máis vulnerables ao desenvolvemento de determinadas doenzas. A evidencia dispoñible sinala que unha actitude positiva, ademais de alongar a vida e protexer a saúde, axuda a reforzar o sistema inmunitario. Por iso, tamén é un elemento importante no proceso de recuperación dalgunhas enfermidades.

As emocións e a personalidade na saúde

Numerosas investigacións evidenciaron que a saúde é un equilibrio entre corpo e mente e que as emocións inflúen tanto na saúde como na enfermidade. Un estudo publicado na revista European Heart Journal en 2010 vía a relación inversamente proporcional entre o desenvolvemento de enfermidade cardíaca coronaria e emocións positivas. Ou, segundo exponse no libro ‘A dor de costas e as emocións. Coñecerse para curarse’, de David Ponce, que a causa da dor pode ser de tipo emocional.

De todas as emocións, parece que a máis relevante é o optimismo, pois moitos estudos asóciano a unha maior protección ante a enfermidade e cunha maior esperanza de vida e, mesmo, as persoas optimistas perciben unha mellor saúde física e mental. Pola contra, tal e como publicaba hai uns anos revístaa Maio Clinic Proceedings no artigo ‘O optimismo-pesimismo avaliado nos anos 1960 e estudo sobre o estado de saúde 30 anos despois’, unha personalidade pesimista relaciónase, de forma significativa e a longo prazo, cunha percepción de peor funcionamento físico e mental. Pero, como a personalidade ou as emocións poden protexer a saúde? Ou por que algunhas reaccións como a tensión poden alterar o sistema inmunológico?

A psiconeuroinmunología

Os factores psicolóxicos inflúen, en maior ou menor grao e de maneira positiva ou negativa, no desenvolvemento de enfermidades
A psiconeuroinmunología, tamén denominada psiconeuroinmunoendocrinología ou psiconeuroendocrinoinmunología é unha disciplina que aglutina diferentes especialidades tales como as neurociencias, a psicoloxía, a fisioloxía, a inmunología, a farmacoloxía, a psiquiatría, as ciencias da conduta, a reumatoloxía e as enfermidades infecciosas. Tempo atrás críase que o sistema inmunológico se autorregulaba, pero hai anos que se demostrou que entre leste, o sistema nervioso central e o endocrino existe unha estreita e complicada relación. E é debido á gran complexidade que presenta a rede de conexións entre estes sistemas, que resulta moi complicado o seu estudo.

O obxectivo da psiconeuroinmunología é estudar as asociacións entre o cerebro (conduta) e o sistema inmunológico, o sistema nervioso e o sistema endocrino; o tres, responsables da homeostasis (fenómenos de regulación) do organismo.

E un dos protagonistas que máis investigacións suscitou foi a tensión e a ansiedade xunto coas súas consecuencias psicofisiológicas. A tensión, considerado como unha reacción de alarma e adaptación que permite ao organismo facer fronte ás situacións de perigo, segundo afirman diversos estudos, produce certos efectos que poden alterar o sistema inmunológico e provocar o desenvolvemento dalgunhas infeccións, determinadas formas de cancro ou enfermidades autoinmunes. Aínda así, é necesario un certo grao de vulnerabilidade por parte do individuo.

Pero, como afectan os acontecementos estresantes ao organismo? Segundo o documento ‘Psiconeuroinmunología’, da Dra. Avelina Pérez Bravo, do servizo de Psiquiatría do Hospital Xeral de Vigo, fano de dúas maneiras: provocando cambios na distribución de células no organismo, que inflúe á súa vez na resposta dun axente patógeno; ou alterando a resposta celular.

Cancro de mama e factores emocionais

Está clara a interacción que hai entre as emocións e o funcionamento físico do organismo. Cada vez hai máis evidencia, por unha banda, que os sistemas nervioso, endocrino e inmunológico funcionan entrelazados. No entanto, tamén os factores psicolóxicos (como a motivación, as crenzas e a aprendizaxe) inflúen, en maior ou menor grao e xa sexa de maneira positiva ou negativa, no desenvolvemento de enfermidades.

Unha das patoloxías máis estudadas na Psicooncología, unha disciplina que se ocupa tanto das relacións entre a conduta e a saúde e a enfermidade, así como da prevención de enfermidades e do seu tratamento, é o cancro de mama. Esta neoplasia destaca pola súa alta incidencia, sobre todo nas últimas décadas, e o impacto que supón nos afectados. De feito, debido ás variables psicolóxicas que se lle imputan, foi obxecto de multitude de investigacións e foi a paradigma de enfermidade a partir da cal se crearon patróns teóricos da xénese e desenvolvemento do cancro.

Máis cancro nun futuro

Dentro de 20 anos haberá no mundo un 80% máis de cancros. A razón está en que os habitantes dos países en desenvolvemento alongan a súa esperanza de vida e adoptan os malos costumes dos países desenvolvidos. Para pór o freo a esta tendencia, non basta que as persoas se fagan responsables da súa saúde coa adopción de hábitos saudables, senón que as políticas dos gobernos adáptense a iso e propugnen decisións, que talvez impopulares neste momento, pero con beneficios a longo prazo, como ocorreu coa Lei Antitabaco.

Segue a Consumer en Instagram, X, Threads, Facebook, Linkedin ou Youtube