Artigo traducido por un sistema de tradución automática. Máis información aquí.

Montañas submarinas en perigo

A pesca de arrastre está a afectar gravemente a estas formacións rochosas do fondo oceánico e á rica biodiversidade que alí habita
Por Alex Fernández Muerza 2 de Xullo de 2007

As profundidades mariñas están repletas de formacións montañosas ricas en biodiversidade que os seres humanos están a pór en perigo. Asociacións ecoloxistas como Oceana ou WWF/Adena aseguran que a pesca con redes de arrastre de fondo e a explotación mineral están a acabar con este rico ecosistema.

Máis da metade dos océanos corresponde ás zonas profundas ou abisais. Alí eríxense entre 30.000 e 100.000 montañas de máis de 1 quilómetro de altura, sen contar os miles de outeiros ou montículos de menor tamaño. A súa orixe é en gran maioría volcánico, e posúen unha forma xeralmente cónica, aínda que unha pequena porcentaxe procede da fractura dos continentes ou dos choques entre as placas tectónicas.

Segundo WWF/Adena, esta espectacular contorna do que se explorou menos dun 0,2% serve de hábitat para multitude de bosques, arrecifes de corais e especies de seres vivos dos que apenas se coñece unha ínfima parte. A partir das escasas investigacións, estímase que podería haber entre 500.000 e 10.000.000 de especies vivindo nesta zona abisal. Ademais, estes montes submarinos son vitais puntos de detención para algúns animais migratorios como as baleas.

Nestas montañas submarinas podería haber vivindo entre 500.000 e 10.000.000 de especies
Pola súa banda, Greenpeace lembra que as comunidades de corais, gorgonias, esponxas e demais seres vivos das profundidades abisais son fontes de produtos naturais e posúen un enorme potencial -en gran medida non investigado- para ser utilizadas en produtos farmacéuticos, pesticidas naturais, cosméticos e outros produtos comerciais.

Os expertos subliñan a fraxilidade destes paraísos submarinos e os perigos que lles asexan. Os responsables de Oceana lembran que se trata de especies endémicas, únicas nunha zona concreta, o que as fai especialmente vulnerables á degradación. Así mesmo, engaden, estes accidentes xeográficos son uns auténticos oasis de vida, conservando en ocasións especies distintas ás dos seus arredores.

En canto á súa principal ameaza, un informe de WWF/Adena, a Unión Mundial para a Natureza (IUCN) e o Consello para a Defensa de Recursos Naturais (NRDC nas súas siglas inglesas) apunta á pesca de arrastre de profundidade, ao levar ao colapso a especies comerciais e a outras que a ciencia nin sequera coñece, e destruír ecosistemas sensibles como as corais de auga fría, que tardaron milenios en crecer.

Neste sentido, nas zonas nas que se practicou este tipo de pesca, comprobáronse reducións do número de especies dun 59% e destrucións de ata un 90% das corais de profundidade. Segundo WWF/Adena, o 95% destas capturas corresponde a frotas de 11 países, entre os que destacan España, Rusia e Nova Zelandia, seguidos de Portugal, Noruega, Estonia, Dinamarca/Illas Feroe, Xapón, Lituania, Islandia e Letonia.

Prohibicións e moratorias

Os Ministros de Pesca da Unión Europea aprobaban en 2005 a prohibición da pesca de arrastre de fondo en todas as montañas mariñas de Azores, Madeira e gran parte de Canarias. Con todo, Oceana lembra que aínda quedan bastantes zonas sen protexer, como as situadas na Zona Económica Exclusiva peninsular de España e Portugal ou en augas internacionais. Neste sentido, destaca por exemplo o Banco Concepción (a unhas 60 millas ao nordeste de Lanzarote), así como varias montañas submarinas do Mediterráneo, o Mar Tirreno ou o Mar de Alborán.

Pola súa banda, Nacións Unidas discute unha moratoria a este tipo de pesca ata que non haxa información científica suficiente que sente as bases para unha xestión racional destas pesqueiras. Neste sentido, a Coalición para a Conservación dos Fondos Mariños (DSCC, nas súas siglas inglesas) unha alianza de máis de 30 organizacións internacionais, é firmemente partidaria de pór en marcha canto antes esta moratoria.

En canto a España, desde WWF/Adena afírmase que apenas comezou a identificar lugares de alto mar dignos de protección. Por iso, esta organización ecoloxista ha identificado 14 montañas e canóns submarinos de gran importancia ecolóxica que deberían liberarse do arrastre de profundidade e incluírse na rede do Convenio OSPAR, que protexe a contorna mariña do Nordeste Atlántico.

En calquera caso, os responsables de Oceana confían en que a revisión da Directiva de Hábitats na UE e os acordos internacionais como OSPAR e a Convención de Barcelona na zona mediterránea establezan a protección de todas estas paraxes submarinas.

As montañas submarinas máis importantes do planeta

As principais montañas submarinas en canto a tamaño e cantidade atópanse no Océano Pacífico, maioritariamente nas costas de Hawai, no golfo de Alaska, a fosa chileno-peruana, e o mar de Coral.

Así mesmo, a maior cordilleira mariña do mundo atópase no Océano Atlántico: A Dorsal Atlántica esténdese desde Islandia ata a Antártida percorrendo máis de 20.000 quilómetros de fondo mariño. En Europa, un dos seus patrimonios montañosos máis importantes sitúase na súa zona sur, fronte á Península Ibérica e entre os arquipélagos de Azores, Madeira e Canarias.

Segue a Consumer en Instagram, X, Threads, Facebook, Linkedin ou Youtube