Artikulu hau itzulpen automatikoko sistema batek itzuli du. Informazio gehiago, hemen.

Euskarara itzultzeko sistemek aurrerapen handiak izan dituzte azken urteotan, baina oraindik badute zer hobetua. Hobekuntza horren parte izan nahi? Aukeratu esaldi osoak nahieran, eta klikatu hemen.

Taldean bizi diren animaliek beren etorkizuna demokratikoki erabakitzen dute, ikerketa baten arabera.

Orein gorriak mugitzea erabaki du helduen %60 baino gehiago zutik jartzen denean
Egilea: EROSKI Consumer 2003-ko urtarrilak 20

Oreinak jaikitzen direnean edo erleek dantza egiten dutenean, ez dira lehenengo hankak luzatzen ari edo nektarra non dagoen adierazten ari. Gezurra badirudi ere, larre berdeetara edo lore oparoen bila joan ala ez bozkatzen ari dira, azterlan berri batek adierazten duenez. Prozesua inkontzientea da, ez dago boto-konturik edo boto-txartelik, baina inork ere ez du erabakitzen taldea noiz mugitzen den. Demokraziak esan nahi badu neurriak ez direla gobernariaren lehentasunean oinarritzen, baizik eta gehiengo baten lehentasunean, orduan animaliek demokrazia dute.

Brighton-eko (Erresuma Batua) Sussexeko Unibertsitateko Tim Roper eta Larissa Conradtek garatu eta “Nature” aldizkarian argitaratu duten eredu matematiko konplexuetan oinarritutako azterketa batek iradokitzen du gizarte-talde bat (animalia), non kide guztiek erabakiak hartzen laguntzen baitute, hobeto prestatuta egongo dela bizirik irauteko despotismoa nagusi den taldea baino, baita tiranoa handiagoa denean ere.

Hori izan da ikerketaren alderdirik zailena; izan ere, garatutako ereduak aztertzen ditu erabaki-mota desberdinek animalientzat ekarriko lituzketen onurak, haiek demokratiko edo despotikotzat jotzen dituztenak (kide nagusi batek erabakitzen duenean). Funtsean, ereduek alderatzen dituzte gauza jakin batzuk egin nahi dituenean ez egiteak gizabanakoarentzat ekarriko lituzkeen kostuak. Hala, adibidez, itxaron edo presaka ibili beharra kostu bat da; izan ere, animalientzat zein gizakientzat, denbora dirua, janaria edo bizirauteko garrantzitsua den beste edozein gauza da.

Taldearen portaeraren behaketan oinarritutako adibide batzuek erakusten dute orein gorriak mugitzea erabakitzen duela helduen %60 baino gehiago zutik jartzen denean; afrikar bufaloaren kasuan, eme helduek hartzen dute erabakia beren begiradaren norabidearekin bozkatuz; beltxargek buruko mugimenduekin egiten dute botoa, eta mugitu egiten dira kopuru handi batek intentsitate txikiko mugimenduak egiten dituenean edo kopuru txikiago batek gehiago egiten duenean.

Tim Roper-ek dio eredu hori taldean erabakiak hartzen dituzten animaliei bakarrik aplikatzen zaiela. Izan ere, baliteke animalia batzuek, hala nola etxeko katuak, ez bozkatzea edo inolako talde-jardueratan interesik ez izatea.

Jarraitu Consumer-i Instagram, X, Threads, Facebook, Linkedin edo Youtube-n