Artikulu hau itzulpen automatikoko sistema batek itzuli du. Informazio gehiago, hemen.

Euskarara itzultzeko sistemek aurrerapen handiak izan dituzte azken urteotan, baina oraindik badute zer hobetua. Hobekuntza horren parte izan nahi? Aukeratu esaldi osoak nahieran, eta klikatu hemen.

Sendabelar mehatxatuak

Gutxienez 15.000 sendabelar eta usaintsu desagertzeko zorian egongo lirateke, nahiz eta kontsumitzaileek hori saihesten lagun dezaketen.
Egilea: Alex Fernández Muerza 2007-ko maiatzak 1

50.000 eta 70.000 sendabelar eta usaintsu artean erabiltzen dira mundu osoan, medikuntza tradizionalean zein modernoan. Espezie horiek, gainera, landa-ekonomia askoren oinarria dira, eta industria garrantzitsu bat belar-, botika- eta lurrin-produktuez hornitzen dute.

Hala ere, espezie horietako 15.000 inguru desagertzeko arriskuan daude, Naturarentzako Mundu Batasunak (UICN) argitaratzen duen Zerrenda Gorriaren arabera. Elkarte ekologista horren arduradunek uste dute datuak okerragoak ere izan daitezkeela, espezie askoren kontserbazio-egoera edo mehatxua ez baita zehatz-mehatz ezagutzen.

Datuak are okerragoak ere izan daitezke, espezie askoren kontserbazio-egoera edo mehatxua ez baita zehatz-mehatz ezagutzen.
Egoera horren arrazoi nagusien artean daude gehiegizko ustiapena eta nekazaritza- eta basogintza-jarduera jasanezinak, baita deforestazioa, habitataren suntsiketa, kutsadura, espezie exotikoak sartzea eta klima-aldaketa ere. Bestalde, espezie horietako gehienak basa-bilketatik datozenez, askoz zaurgarriagoak dira.

Alde horretatik, UICNko adituek diotenez, laborantza ez da espezie horietako batzuen ekoizpen-sistemarik onuragarriena, horrek ekar ditzakeen kostu handiak ahaztu gabe. Era berean, azaltzen dute laboreak ez lukeela espezie askoren edo beren berezko forman ahaltsuagotzat jotzen diren landareen eskariari erantzungo, eta beren lana basa-bilketa iraunkorrean oinarritzen duten pertsona asko eroriko liratekeela.

Herrialde batzuetan, bereziki nabarmena da espezieen galera. Adibidez, Andeetako eskualdean planetako biodibertsitate osoaren %25 inguru dago. Eskualde horietako batzuetan, espezie horietako asko funtsezkoak dira biztanleen elikadurarako eta medikuntzarako.

Kontsumitzaileek sendabelar eta usaintsu horiek desagertzea saihesten lagun dezakete. Modu bat da modu iraunkorrean eta etikoki ekoitzi eta bildu diren espezieak soilik erostea. Informazio hori bermeekin jakiteko, sendabelar eta aromatikoen basa-bilketa iraunkorrerako estandarra (ISSC-MAP ingelesezko sigletan) garatu da.

Natura Kontserbatzeko Alemaniako Agentzia Federalak (BfN), UICNko Sendabelarren Espezialisten Taldeak, WWF Alemaniak eta Bizitza Basatiaren Merkataritza Monitorizatzeko Sareak (TRAFFIC) bultzatu zuten ekimen hori 2004an, baina, gaur egun, hainbat industria-elkarte, GKE, ziurtagiri-konpainia eta GKE elkartu dira.

Estandarrak printzipio hauek ditu oinarri: baso-praktika iraunkorrak, ekoizpen organikoa eta nekazaritzako, bidezko merkataritzako eta produktuen kalitateko praktika onak. 2007an eta 2008an, arduradunek estandarra ebaluatuko dute gauzatutako proiektuen bidez, eta ondorioak gida bat, kasu-azterketak eta bilketa-praktika egokietarako ereduak garatzeko erabiliko dira.

Kontserbazio-estrategiak

Hainbat erakunde eta erakunde landare espezie horiek kontserbatzeko hainbat ekimen eta estrategia martxan jartzen ari dira. Landareen Kontserbaziorako Estrategia Globalak (GSPC, ingelesezko siglak) agenda eta ekintza planak ditu Lorategi Botanikoen bidez. Merkataritza eta Garapenerako Nazio Batuen Konferentzia (UNCTAD, ingelesezko sigletan) BioMerkataritza Ekimena ezartzen ari da, programa nazionalekin, Brasilen, Kolonbian, Ekuadorren eta Perun.

Era berean, eskualde mailako ekimenak ere aurki daitezke, bai eta lantalde eta egitura espezifikoak ere, hala nola Sendabelarren eta Aromatikoen Basa-Bilketa Iraunkorreko Estandarra edo Sendabelarrak Kontserbatzeko Munduko Jarraibideak, OME, UICN, WWF eta TRAFFIC erakundeek gauzatuak. Azken hori 1988an sortu zen Chiang Main (Thailandia), Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), UICNk eta WWFk antolatutako nazioarteko kontsulta baten ondorioz. Bilera horretatik sortu zen Chiang Mai-ren adierazpena: Nazioarteko lankidetzari dei egitea bizitzak salbatzen dituzten landareak salbatzeko.

Jarraitu Consumer-i Instagram, X, Threads, Facebook, Linkedin edo Youtube-n