O Goberno español quere que a Fonte de Neutróns por Espalación (ESS, as súas siglas en inglés), unha das grandes infraestruturas tecnolóxicas europeas, instálese en Biscaia, en concreto no Parque Tecnolóxico de Zamudio. A ministra de Educación e Ciencia, Mercedes Cabrera, apostou onte de novo en firme por esta posibilidade ante o comisario europeo de Ciencia, Janez Potocnick.
Durante a súa participación na primeira conferencia do VII Programa Marco de I+D da Unión Europea (UE) en Madrid, Cabrera destacou que España aposta “forte” pola instalación en Biscaia da fonte de neutróns. “Para iso buscaremos os apoios necesarios no resto de países europeos”, asegurou.
As aplicacións da espalación de neutróns son moi numerosas en sectores como o industrial, o farmacéutico, a automoción, a aeronáutica ou a electrónica
A ESS será unha poderosa ferramenta científica. É unha das 35 grandes infraestruturas tecnolóxicas europeas contemplada neste ambicioso programa da UE. Trátase dun complexo enxeño, o máis avanzado do mundo no seu xénero, que permitirá o estudo da estrutura, funcionalidade e dinámica da materia. A instalación tería unha infinidade de aplicacións en infinidade de campos científicos, industriais e médicos. Desde o tratamento de tumores á investigación industrial, en bioloxía molecular, farmacolóxica, aeronáutica ou electrónica.
Será ademais máis potente que os complexos existentes en Xapón e Estados Unidos; terá unha vida útil de 40 anos; dará traballo a máis dun milleiro de científicos; ocupase un millón de metros cadrados; sumaría máis 4.000 usuarios anuais e quedará instalada nun centro científico do máis alto nivel.
Este tipo de infraestruturas producen neutróns que penetran na materia proporcionando información precisa sobre a súa estrutura atómica. A espalación de neutróns é unha técnica empregada por investigadores de diversas disciplinas como a bioloxía molecular, a física de materiais ou o medicamento e as súas aplicacións son moi numerosas en sectores como o industrial, o farmacéutico, a automoción, a aeronáutica ou a electrónica.
Nin prazos nin cifras
Cabrera non quixo falar nin de prazos nin do importe dos investimentos que requiriría o custoso enxeño e o seu desenvolvemento. Recoñeceu que é unha aposta a longo prazo e que a súa construción esixirá “unha cantidade moi importante de euros” que, de triunfar a candidatura española, debería achegar o Goberno central, o vasco e os europeos que se asocien.
Suecia, Reino Unido, Alemaña e Hungría son os outros países que reclamaron a construción no seu territorio da ESS.
O Foro Estratéxico Europeo para as Infraestruturas de Investigación (ESFRI) considera que a Fonte debe desenvolverse dentro do 7º Programa Marco de I+D 2007-2013 que se presentaba na conferencia de Madrid. Este programa marco da Unión Europea conta cun orzamento de máis de 50.000 millóns de euros, un 40% máis que a súa edición anterior e será o gran instrumento da UE para financiar os proxectos científico e de investigación ao longo do próximos seis anos.
A fonte de neutróns aparece no documento que este órgano consultivo da UE elevou xa á Comisión Europea, coñecido como “a folla de ruta” do ESFRI, no que figuran os 35 grandes proxectos tecnolóxicos. A Comisión -o goberno europeo, en definitiva- asumirá o proxecto da ESS como propio, pero non será a UE a que custee a súa construción. Segundo algunhas estimacións esixiría entre 1.200 e 1.500 millóns de euros, investimento que habería de afrontar España xunto cos países da Unión Europea que logre asociar ao proxecto.
O sétimo programa marco de I+D da UE está dotado cun orzamento de 50.521 millóns de euros, o 40% máis que o anterior, e é o principal instrumento de financiamento de proxectos de Investigación, Desenvolvemento Tecnolóxico e Demostración da Unión Europea durante o período 2007-2013.
O comisario Potocnick destacou o “dinamismo” da investigación científica en España. Aínda que recoñeceu que en canto a financiamento o nivel español “é aínda baixo en comparación con outros países”, felicitouse pola “boa tendencia” española.
