As algas mariñas forman parte da dieta oriental. Son un ingrediente máis da gastronomía tradicional. Nos países occidentais, con todo, é habitual atopalas en forma de preparados comerciais ou desecadas, aínda que o costume de comelas como alimentos en si mesmos é escasa.
Imagen: WikimediaO interese nutricional, médico e industrial das algas mariñas radica no seu concentrado de nutrientes. Estudos recentes relacionan o seu consumo cunha mellora da dispoñibilidade de minerais, do metabolismo lipídico, do control da presión arterial e da saúde cardiovascular. No entanto, o seu uso indebido, en particular se se toman con frecuencia, pode estar contraindicado para certas persoas segundo o seu estado de saúde ou a súa predisposición.
Concentrado de nutrientes
Nos últimos anos, as algas cobraron importancia no mercado occidental, sobre todo, polo seu uso como ingrediente de complementos dietéticos ou alimentos funcionais. A súa alta riqueza en fibra dietética, a elevada concentración de minerais e vitaminas, o contido de fitoquímicos (antioxidantes e fitoesteroles) e o seu achegue extra de determinados acedos grasos poliinsaturados, xunto ao seu exiguo valor enerxético, convértenas nuns interesantes alimentos funcionais.
Desde o Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) e o Departamento de Nutrición e Bromatología da Universidade Complutense de Madrid (España), revisáronse as súas características nutricionais e as súas propiedades para a saúde cardiovascular e constatouse que son unha fonte excepcional de ácidos grasos omega 3 de alto peso molecular (20 átomos de carbono ou máis), os máis efectivos para reducir os niveis de triglicéridos e a agregación plaquetaria, así como para favorecer a resposta inmunológica.
Tamén son un bo recurso de compostos antioxidantes aínda que, aseguran os autores, as diferenzas de contido tanto nestes como no resto de nutrientes poden ser notables dunhas algas a outras.
Pola súa riqueza en iodo, o seu uso frecuente como complemento dietético pode provocar consecuencias negativas para a saúde
A industria alimentaria e farmacéutica descubriu a posibilidade de desenvolver produtos cunha aparencia máis saudable, que conten entre os seus ingredientes con algas ou algún dos seus compostos activos. O aceite de peixe e o de soia encabezan as fontes de extracción do omega 3 (EPA e DHA) na elaboración de complementos dietéticos ou alimentos funcionais “para o coidado do corazón, a mente e a vista”, pero empézanse a extraer de novas fontes, como as algas mariñas.
O aceite procedente da microalga “Schizochytrium sp.” está autorizado pola Unión Europea para utilizarse como novo ingrediente alimentario e o seu contido en ácido docosahexaenoico (DHA) é de, polo menos, un 32%. No entanto, os autores da revisión conclúen que, aínda que as algas destacan por potenciais propiedades saudables, son moi dependentes da súa composición individual, polo que “calquera xeneralización respecto destas propiedades pode ser considerada enganosa e cientificamente inadecuada”.
Acción antiinflamatoria e anticoagulante
Desde distintas institucións nacionais e de investigación de Italia (Consorzio Interuniversitario Nazionale per o Bio-Oncologia), Rusia (Russian Academy of Medical Sciences), Reino Unido (Scottish Association for Marine Sciences) e Arxentina (División de Inmunogenética do Hospital de Clínicas José de San Martín, en Buenos Aires) realizouse un estudo comparativo sobre as actividades funcionais dos fucoidanos, compoñentes de nove especies diferentes de algas mariñas pardas.
Os autores comprobaron, tanto “in vitro” como en animais de experimentación, a actividade antiinflamatoria, anticoagulante e antiadhesiva dos fucoidanos obtidos das distintas algas, aínda que con notables diferenzas segundo a orixe dos principios activos. A heparina é un tipo de fucoidano (unha clase de fucosa, un carbohidrato) do que se recoñece a súa acción anticoagulante. Esta sustancia natural do sangue interfere na acción da trombina, unha encima que xoga un importante papel na formación do coágulo no sangue.
Os fucoidanos dividíronse en grupos segundo a súa actividade anticoagulante. Os anticoagulantes máis activos foron os das algas “Laminaria saccharina”, “Laminaria digitata”, “Fucus distichus” e “Fucus serratus”, cuxa actividade superou a 19 unidades de heparina por miligramo (19 Ou/mg). O segundo grupo estaba formado polos fucoidanos de Fucus “evanescens”, “F. spiralis” e “F. vesiculosus”, que exhibiron case a metade de actividade que as anteriores.
Segundo os investigadores, os resultados deste estudo proporcionan novos coñecementos para o desenvolvemento de complementos dietéticos e fármacos con potenciais efectos para evitar a trombosis e a inflamación das arterias e, por tanto, a prevención de risco cardiovascular.
Desde hai uns anos, as algas empréganse como ingrediente de complementos dietéticos con distintos fins. Con todo, non todos están documentados de maneira suficiente, como o que as vincula coa perda de peso corporal, sen evidencia científica clara. Sobre todo como complemento dietético, o seu uso pode ter consecuencias negativas, dada a concentración dos seus compoñentes. As persoas que consomen con frecuencia complementos de algas ou ricas nelas poderían desenvolver problemas de tiroides se teñen predisposición a estes trastornos, debido á riqueza en iodo da maioría delas.
