Laranxas, mandarinas, pomelos e limóns son as froitas cítricas máis recoñecidas e consumidas. A tempada invernal é a máis indicada para usar laranxas e mandarinas en distintas receitas: como aromatizantes de salsas, en vinagretas, como condimento e decoración de ensaladas ou ben para dar aroma e sabor a aceites ou preparados de repostaría. A combinación do seu delicioso dulzor natural co equilibrado contrapunto acedo cando están en plena sazón, é dicir, en plena tempada, unido ás interesantes virtudes nutricionais e funcionais (vitamina C, folatos, fibra, bioflavonoides, potasio, magnesio, calcio) obriga a tomar polo menos un cítrico ao día como contribución a unha boa saúde.
Os cítricos son froitas distinguidas polas súas propiedades nutricionais
Bioflavonoides, fibras, pectinas, vitamina C ou folatos son compostos naturais dos cítricos que espertan o interese de estudarse por separado para coñecer os seus efectos potenciais na prevención e terapia de certas patoloxías. Son froitas distinguidas polas súas propiedades nutricionais, en particular, pola súa riqueza en vitaminas como a C e o ácido fólico, en fibra e en minerais como o potasio, o calcio e o magnesio. En investigación sanitaria e científica, chama a atención a variedade e cantidade de compostos fitoquímicos como os bioflavonoides, que suman a súa acción antioxidante á do ácido ascórbico (vitamina C).
Investigación punteira en cítricos
Unha liña de investigación recente céntrase en avaliar o papel da pectina de cítricos modificada (MCP), tamén coñecida como pectina fraccionada, un polisacárido complexo obtido da casca e a pulpa dos cítricos. A pectina cítrica modificada é rica en residuos galactósidos. Estes residuos son compostos que, en cultivos celulares “in vitro” (en laboratorio) e con animais de experimentación, tiveron unha resposta positiva no control de determinados tipos de cancro. Estes residuos son capaces de inhibir ou bloquear a agregación das células cancerosas, controlar a metástasis ou diseminar o cancro a órganos distantes.
Aínda que as perspectivas son esperanzadoras, quedan moitas fases de estudo por desenvolver, se fose o caso, ata alcanzar a evidencia científica sólida do papel da pectina de cítricos modificada como parte dunha nutrición terapéutica.
Particularidades dos cítricos que deben terse en conta
Ademais dos incontables beneficios nutricionais e saudables demostrados dos cítricos, estas froitas conteñen certos compostos que poden desaconsellar o seu consumo en determinadas circunstancias.
Cítricos en xaxún e molestias dixestivas. A vesícula biliar é o reservorio da bilis, un líquido segregado polo fígado e necesario para a dixestión, en particular, das graxas. A bilis hase de baleirar da vesícula ao intestino cando chegan a esta parte do aparello dixestivo as sustancias graxas dos alimentos. En diferentes circunstancias, como a presenza de cálculos biliares na vesícula, a inflamación do órgano ou a formación de bilis espesa, a vesícula pode non baleirarse no momento preciso ou coa intensidade debida. A estes trastornos denomínaselles coledisquinesias (“vesícula perezosa”), poden ser máis ou menos intensos e maniféstanse como pesadez abdominal, dor no costado dereito e dor de cabeza.
Certos alimentos teñen cualidade colagoga, é dicir, estimulan o vaciamiento máis ou menos intenso da vesícula biliar, o cal activa a dixestión. Con todo, en persoas co aparello dixestivo sensible, a inxesta destes alimentos pode acompañarse dunha molesta acción purgante intestinal. A laranxa, e en particular o seu zume, son dous alimentos que, se se toman en xaxún, poden provocar malestar leve (náuseas, pesadez abdominal). Aínda que estas molestias non revisten gravidade, explican o temor de quen o experimentaron a tomar o zume de laranxa en xaxún. No entanto, en caso de padecer colelitiasis, tomar cítricos co estómago baleiro pode desencadear un cólico, polo que nestes casos estarían desaconsellados.
Zumes de cítricos e saúde dental. Tomar zume de cítricos entre horas ou illados, sen consumir á vez outros alimentos non acedos, pode favorecer o desenvolvemento de carie. A combinación de azucres e de sustancias acedas dos zumes de froitas cítricas favorece unha maior erosión da dentina, co consecuente maior risco de carie. Por tanto, se se ten costume de beber zumes, unha boa práctica consiste en cepillarse os dentes para limpar a boca, de modo que as bacterias bucais non atopen substrato para actuar. Estímase que a posibilidade de ter problemas de caries triplícase cando se toman zumes, en comparación coa inxesta doutros alimentos que non son de natureza aceda nin azucarada.
Zume de pomelo e interacción con medicamentos. A inxesta de certos zumes de froita interfere na acción de determinados fármacos e, en consecuencia, no proceso terapéutico. No caso dos zumes de pomelo, está estudado que reducen a eficacia se se toman de forma conxunta cos seguintes medicamentos: fexofenadina (antihistamínico), etoposida (anticanceríxeno), atenolol, celiprolol e talinolol (betabloqueantes utilizados na prevención de infartos e tratamento da hipertensión arterial), ciclosporina (utilizada na prevención do rexeitamento tras o transplante de órganos) e algúns antibióticos. Tamén está demostrado que o zume de pomelo aumenta a acción de antidepresivos e estatinas máis aló dos efectos desexados, polo que debería evitarse a súa inxesta conxunta se se seguen estes tratamentos.
